Tuli graviter et acerbe, iudices, in eum me locum adduci 4.1
ut aut eos homines spes falleret qui opem a me atque
auxilium petissent, aut ego, qui me ad defendendos homines
ab ineunte adulescentia dedissem, tempore atque officio
coactus ad accusandum traducerer. Dicebam habere eos 5
actorem Q. Caecilium, qui praesertim quaestor in eadem
provincia post me quaestorem fuisset. Quo ego adiumento
sperabam hanc a me posse molestiam demoveri, id mihi
erat adversarium maxime; nam illi multo mihi hoc facilius
remisissent si istum non nossent, aut si iste apud eos 10
quaestor non fuisset. Adductus sum, iudices, officio, fide, 5.1
misericordia, multorum bonorum exemplo, vetere consue-
tudine institutoque maiorum, ut onus huius laboris atque
offici non ex meo, sed ex meorum necessariorum tempore
mihi suscipiendum putarem. 5
  Quo in negotio tamen illa me res, iudices, consolatur,
quod haec quae videtur esse accusatio mea non potius
accusatio quam defensio est existimanda. Defendo enim
multos mortalis, multas civitates, provinciam Siciliam totam;
quam ob rem, quia mihi unus est accusandus, prope modum 10
manere in instituto meo videor et non omnino a defendendis
hominibus sublevandisque discedere. Quodsi hanc causam 6.1
tam idoneam, tam inlustrem, tam gravem non haberem,—
si aut hoc a me Siculi non petissent aut mihi cum Siculis
causa tantae necessitudinis non intercederet, et hoc quod
facio me rei publicae causa facere profiterer, ut homo sin- 5
gulari cupiditate, audacia, scelere praeditus, cuius furta
atque flagitia non in Sicilia solum, sed in Achaia, Asia,
Cilicia, Pamphylia, Romae denique ante oculos omnium
maxima turpissimaque nossemus, me agente in iudicium
vocaretur,—quis tandem esset qui meum factum aut con- 10
silium posset reprehendere? Quid est, pro deum homi- 7.1
numque fidem, in quo ego rei publicae plus hoc tempore
prodesse possim? Quid est quod aut populo Romano
gratius esse debeat, aut sociis exterisque nationibus optatius
esse possit, aut saluti fortunisque omnium magis accommo- 5
datum sit? Populatae, vexatae, funditus eversae provinciae,
socii stipendiariique populi Romani adflicti, miseri, iam non
salutis spem sed solacium exiti quaerunt. Qui iudicia 8.1
manere apud ordinem senatorium volunt, queruntur accusa-
tores se idoneos non habere: qui accusare possunt, iudi-
ciorum severitatem desiderant. Populus Romanus interea,
tametsi multis incommodis difficultatibusque adfectus est, 5
tamen nihil aeque in re publica atque illam veterem iudi-
ciorum vim gravitatemque requirit. Iudiciorum desiderio
tribunicia potestas efflagitata est, iudiciorum levitate ordo
quoque alius ad res iudicandas postulatur, iudicum culpa
atque dedecore etiam censorium nomen, quod asperius 10
antea populo videri solebat, id nunc poscitur, id iam popu-
lare et plausibile factum est. In hac libidine hominum 9.1
nocentissimorum, in populi Romani cotidiana querimonia,
iudiciorum infamia, totius ordinis offensione, cum hoc unum
his tot incommodis remedium esse arbitrarer, ut homines
idonei atque integri causam rei publicae legumque suscipe- 5
rent, fateor me salutis omnium causa ad eam partem
accessisse rei publicae sublevandae quae maxime laboraret.