DE FINIBUS BONORUM ET MALORUM
LIBRI QUINQUE
LIBER PRIMUS
  Non eram nescius, Brute, cum, quae summis ingeniis 1.1.1
exquisitaque doctrina philosophi Graeco sermone trac-
tavissent, ea Latinis litteris mandaremus, fore ut hic
noster labor in varias reprehensiones incurreret. nam
quibusdam, et iis quidem non admodum indoctis, to- 5
tum hoc displicet philosophari. quidam autem non tam
id reprehendunt, si remissius agatur, sed tantum stu-
dium tamque multam operam ponendam in eo non
arbitrantur. erunt etiam, et ii quidem eruditi Graecis
litteris, contemnentes Latinas, qui se dicant in Graecis 10
legendis operam malle consumere. postremo aliquos
futuros suspicor, qui me ad alias litteras vocent, genus
hoc scribendi, etsi sit elegans, personae tamen et digni-
tatis esse negent. contra quos omnis dicendum brevi- 2.1
ter existimo.
  Quamquam philosophiae quidem vituperatoribus sa-
tis responsum est eo libro, quo a nobis philosophia de-
fensa et collaudata est, cum esset accusata et vitupe- 5
rata ab Hortensio. qui liber cum et tibi probatus vide-
retur et iis, quos ego posse iudicare arbitrarer, plura
suscepi veritus ne movere hominum studia viderer, re-
tinere non posse. Qui autem, si maxime hoc placeat,
moderatius tamen id volunt fieri, difficilem quandam 10
temperantiam postulant in eo, quod semel admissum
coërceri reprimique non potest, ut propemodum iustio-
ribus utamur illis, qui omnino avocent a philosophia,
quam his, qui rebus infinitis modum constituant in re-
que eo meliore, quo maior sit, mediocritatem deside- 15
rent. sive enim ad sapientiam perveniri potest, non 3.1
paranda nobis solum ea, sed fruenda etiam [sapientia]
est; sive hoc difficile est, tamen nec modus est ullus
investigandi veri, nisi inveneris, et quaerendi defatiga-
tio turpis est, cum id, quod quaeritur, sit pulcherrimum. 5
etenim si delectamur, cum scribimus, quis est tam in-
vidus, qui ab eo nos abducat? sin laboramus, quis est,
qui alienae modum statuat industriae? nam ut Teren-
tianus Chremes non inhumanus, qui novum vicinum
non vult 'fodere aút arare aut áliquid ferre dénique'— 10
non enim illum ab industria, sed ab inliberali labore
deterret—, sic isti curiosi, quos offendit noster minime
nobis iniucundus labor.