Quam ob rem mihi, iudices, optatum illud est, in hoc 2.5.183.1
reo finem accusandi facere, cum et populo Romano satis
factum et receptum officium Siculis, necessariis meis, erit
persolutum; deliberatum autem est, si res opinionem meam
quam de vobis habeo fefellerit, non modo eos persequi ad 5
quos maxime culpa corrupti iudici, sed etiam illos ad quos
conscientiae contagio pertinebit. Proinde si qui sunt qui
in hoc reo aut potentes aut audaces aut artifices ad corrum-
pendum iudicium velint esse, ita sint parati ut disceptante
populo Romano mecum sibi rem videant futuram; et si 10
me in hoc reo, quem mihi inimicum Siculi dederunt, satis
vehementem, satis perseverantem, satis vigilantem esse
cognorunt, existiment in iis hominibus quorum ego ini-
micitias populi Romani salutis causa suscepero multo
graviorem atque acriorem futurum. 15
  Nunc te, Iuppiter Optime Maxime, cuius iste donum 184.1
regale, dignum tuo pulcherrimo templo, dignum Capitolio
atque ista arce omnium nationum, dignum regio munere,
tibi factum ab regibus, tibi dicatum atque promissum, per ne-
farium scelus de manibus regiis extorsit, cuiusque sanctissi- 5
mum et pulcherrimum simulacrum Syracusis sustulit; teque,
Iuno Regina, cuius duo fana duabus in insulis posita
sociorum, Melitae et Sami, sanctissima et antiquissima,
simili scelere idem iste omnibus donis ornamentisque
nudavit; teque, Minerva, quam item duobus in clarissimis 10
et religiosissimis templis expilavit, Athenis, cum auri grande
pondus, Syracusis, cum omnia praeter tectum et parietes
abstulit; teque, Latona et Apollo et Diana, quorum iste 185.1
Deli non fanum, sed, ut hominum opinio et religio fert,
sedem antiquam divinumque domicilium nocturno latro-
cinio atque impetu compilavit; etiam te, Apollo, quem
iste Chio sustulit; teque etiam atque etiam, Diana, quam 5
Pergae spoliavit, cuius simulacrum sanctissimum Segestae,
bis apud Segestanos consecratum, semel ipsorum religione,
iterum P. Africani victoria, tollendum asportandumque
curavit; teque, Mercuri, quem Verres in domo et in pri-
vata aliqua palaestra posuit, P. Africanus in urbe sociorum 10
et in gymnasio Tyndaritanorum iuventutis illorum custodem
ac praesidem voluit esse; teque, Hercules, quem iste 186.1
Agrigenti nocte intempesta servorum instructa et compa-
rata manu convellere suis sedibus atque auferre conatus
est; teque, sanctissima mater Idaea, quam apud Enguinos
augustissimo et religiosissimo in templo sic spoliatam reli- 5
quit ut nunc nomen modo Africani et vestigia violatae
religionis maneant, monumenta victoriae fanique ornamenta
non exstent; vosque, omnium rerum forensium, consiliorum
maximorum, legum iudiciorumque arbitri et testes celeber-
rimo in loco populi Romani locati, Castor et Pollux, quo- 10
rum e templo quaestum iste sibi et praedam improbissimam
comparavit; omnesque di qui vehiculis tensarum sollemnis
coetus ludorum invisitis, quorum iter iste ad suum quaestum,
non ad religionum dignitatem faciundum exigendumque
curavit; teque, Ceres et Libera, quarum sacra, sicut opi- 187.1
niones hominum ac religiones ferunt, longe maximis atque
occultissimis caerimoniis continentur, a quibus initia vitae
atque victus, morum, legum, mansuetudinis, humanitatis
hominibus et civitatibus data ac dispertita esse dicuntur, 5
quarum sacra populus Romanus a Graecis adscita et ac-
cepta tanta religione et publice et privatim tuetur, non ut
ab illis huc adlata, sed ut ceteris hinc tradita esse videantur,
quae ab isto uno sic polluta ac violata sunt ut simulacrum
Cereris unum, quod a viro non modo tangi sed ne aspici 10
quidem fas fuit, e sacrario Catina convellendum auferen-
dumque curarit, alterum autem Henna ex sua sede ac
domo sustulerit, quod erat tale ut homines, cum viderent,
aut ipsam videre se Cererem aut effigiem Cereris non
humana manu factam, sed de caelo lapsam arbitrarentur, 15
—vos etiam atque etiam imploro et appello, sanctissimae 188.1
deae, quae illos Hennensis lacus lucosque incolitis, cun-
ctaeque Siciliae, quae mihi defendenda tradita est, praesi-
detis, a quibus inventis frugibus et in orbem terrarum
distributis omnes gentes ac nationes vestri religione nu- 5
minis continentur; ceteros item deos deasque omnis
imploro et obtestor, quorum templis et religionibus iste
nefario quodam furore et audacia instinctus bellum sacri-
legum semper impiumque habuit indictum, ut, si in hoc
reo atque in hac causa omnia mea consilia ad salutem 10
sociorum, dignitatem rei publicae, fidem meam specta-
verunt, si nullam ad rem nisi ad officium et virtutem omnes
meae curae vigiliae cogitationesque elaborarunt, quae mea
mens in suscipienda causa fuit, fides in agenda, eadem
vestra sit in iudicanda; deinde uti C. Verrem, si eius 189.1
omnia sunt inaudita et singularia facinora sceleris, au-
daciae, perfidiae, libidinis, avaritiae, crudelitatis, dignus
exitus eius modi vita atque factis vestro iudicio conse-
quatur, utique res publica meaque fides una hac accusa- 5
tione mea contenta sit, mihique posthac bonos potius
defendere liceat quam improbos accusare necesse sit.