DE CONSVLATO SVO
|
|
Liber II
|
|
Cic. Div. 1.17
|
|
principio aetherio flammatus Iuppiter igni
|
6.1
|
vertitur et totum conlustrat lumine mundum
|
|
menteque divina caelum terrasque petessit,
|
|
quae penitus sensus hominum vitasque retentat
|
|
aetheris aeterni saepta atque inclusa cavernis.
|
5
|
et, si stellarum motus cursusque vagantis
|
|
nosse velis, quae sint signorum in sede locatae,
|
|
quae verbo et falsis Graiorum vocibus errant,
|
|
re vera certo lapsu spatioque feruntur,
|
|
omnia iam cernes divina mente notata.
|
10
|
nam primum astrorum volucris te consule motus
|
|
concursusque gravis stellarum ardore micantis
|
|
tu quoque, cum tumulos Albano in monte nivalis
|
|
lustrasti et laeto mactasti lacte Latinas,
|
|
vidisti et claro tremulos ardore cometas
|
15
|
multaque misceri nocturna strage putasti,
|
|
quod ferme dirum in tempus cecidere Latinae,
|
|
cum claram speciem concreto lumine luna
|
|
abdidit et subito stellanti nocte perempta est.
|
|
quid vero Phoebi fax, tristis nuntia belli,
|
20
|
quae magnum ad columen flammato ardore volabat,
|
|
praecipitis caeli partis obitusque petessens?
|
|
aut cum terribili perculsus fulmine civis
|
|
luce serenanti vitalia lumina liquit?
|
|
aut cum se gravido tremefecit corpore tellus?
|
25
|
iam vero variae nocturno tempore visae
|
|
terribiles formae bellum motusque monebant
|
|
multaque per terras vates oracla furenti
|
|
pectore fundebant tristis minitantia casus,
|
|
atque ea, quae lapsu tandem cecidere vetusto;
|
30
|
haec fore perpetuis signis clarisque frequentans
|
|
ipse deum genitor caelo terrisque canebat.
|
|
nunc ea, Torquato quae quondam et consule Cotta
|
|
Lydius ediderat Tyrrhenae gentis haruspex,
|
|
omnia fixa tuus glomerans determinat annus.
|
35
|
nam pater altitonans stellanti nixus Olympo
|
|
ipse suos quondam tumulos ac templa petivit
|
|
et Capitolinis iniecit sedibus ignis.
|
|
tum species ex aere vetus venerataque Nattae
|
|
concidit elapsaeque vetusto numine leges
|
40
|
et divom simulacra peremit fulminis ardor.
|
|
hic silvestris erat Romani nominis altrix
|
|
Martia, quae parvos Mavortis semine natos
|
|
uberibus gravidis vitali rore rigabat;
|
|
quae tum cum pueris flammato fulminis ictu
|
45
|
concidit atque avolsa pedum vestigia liquit.
|
|
tum quis non artis scripta ac monumenta volutans
|
|
voces tristificas chartis promebat Etruscis?
|
|
omnes civilem generosa stirpe profectam
|
|
vitare ingentem cladem pestemque monebant,
|
50
|
tum legum exitium constanti voce ferebant.
|
|
templa deumque adeo flammis urbemque iubebant
|
|
eripere et stragem horribilem caedemque vereri;
|
|
atque haec fixa gravi fato ac fundata teneri,
|
|
ni prius excelsum ad columen formata decore
|
55
|
sancta Iovis species claros spectaret in ortus.
|
|
tum fore ut occultos populus sanctusque senatus
|
|
cernere conatus posset, si solis ad ortum
|
|
conversa inde patrum sedes populique videret.
|
|
haec tardata diu species multumque morata
|
60
|
consule te tandem celsa est in sede locata,
|
|
atque una fixi ac signati temporis hora
|
|
Iuppiter excelsa clarabat sceptra columna
|
|
et clades patriae flamma ferroque parata
|
|
vocibus Allobrogum patribus populoque patebat.
|
65
|
rite igitur veteres, quorum monumenta tenetis,
|
|
qui populos urbisque modo ac virtute regebant,
|
|
rite etiam vestri, quorum pietasque fidesque
|
|
praestitit et longe vicit sapientia cunctos,
|
|
praecipue coluere vigenti numine divos.
|
70
|
haec adeo penitus cura videre sagaci,
|
|
otia qui studiis laeti tenuere decoris,
|
|
inque Academia umbrifera nitidoque Lyceo
|
|
fuderunt claras fecundi pectoris artis.
|
|
e quibus ereptum primo iam a flore iuventae
|
75
|
te patria in media virtutum mole locavit.
|
|
tu tamen anxiferas curas requiete relaxans,
|
|
quod patriae vacat, id studiis nobisque sacrasti.
|
|
Non. 204M
|
|
atque animo pendens noctu <cum> eventa timebat
|
7.1
|