Atque is quidem, qui cuncta conposuit, constanter 47.1
in suo manebat statu; qui autem erant ab eo creati,
cum parentis ordinem cognovissent, hunc sequebantur.
Itaque cum accepissent inmortale principium mortalis
animantis, imitantes genitorem et effectorem sui par- 5
ticulas ignis et terrae et aquae et animae a mundo,
quas rursus redderent, mutuabantur easque inter se
copulabant haud isdem vinclis, quibus ipsi erant con-
ligati, sed talibus, quae cerni non possent propter
parvitatem, crebris quasi cuneolis inliquefactis unum 10
efficiebant ex omnibus corpus atque in eo influente
atque effluente animi divini ambitus inligabant. Ita- 48.1
que illi in flumen inmersi neque tenebant neque tene-
bantur, sed vi magna tum ferebant, tum ferebantur.
Ita totum animal movebatur illud quidem, sed in-
moderate et fortuito, ut sex motibus veheretur. Nam 5
et ante et pone et ad laevam et ad dextram et sur-
sum et deorsum, modo huc, modo illuc * * *
  Sed si in splendore consedit, tum vel eadem spe- 49.1
cies vel interdum inmutata redditur, cum ignis oculo-
rum cum eo igne, qui est ob os offusus, se confudit
et contulit. Dextra autem videntur, quae laeva sunt,
quia contrariis partibus oculorum contrarias partes 5
attingunt. Respondent autem dextera dexteris, laeva
laevis conversione luminum, cum ea inter se non
cohaerescunt. Id fit, cum speculorum levitas hinc
illincque altitudinem adsumpsit et ita dextera detrusit
in laevam partem oculorum laevaque in dexteram. 10
Supina etiam ora cernuntur depulsione luminum; quae
convertens inferiora reddit, quae sunt superiora. At- 50.1
que haec omnia ex eo genere sunt, quae rerum ad-
iuvant causas; quibus utitur ministeriis deus, cum
optimi speciem, quoad fieri potest, efficit. Sed existi-
mant plerique non haec adiuvantia causarum, sed has 5
ipsas esse omnium causas, quae vim habeant refrige-
randi calfaciendi, concrescendi liquendi, careant autem
omni intellegentia atque ratione, quae nisi in animo
nulla alia in natura reperiantur. Animus autem sen-
sum omnem effugit oculorum; at ignis, <anima,> aqua, 10
terra corpora sunt, eaque cernuntur. Illum autem, 51.1
qui intellegentiae sapientiaeque se amatorem profite-
tur, necesse est intellegentis sapientisque naturae pri-
mas causas conquirere, dein secundas earum rerum, quae
necessario movent alias, cum ipsae ab aliis moventur. 5
Quocirca nobis sic cerno esse faciendum, ut de utro-
que nos quidem dicamus genere causarum, separatim
autem de iis, quae cum intellegentia sunt efficientes
pulcherrimarum rerum atque optumarum, et de iis,
quae vacantes prudentia inconstantia perturbataque 10
efficiunt. Ac de oculorum quidem causis, ut haberent 52.1
eam vim, quam nunc habent, satis ferme esse dictum
puto. Maxuma autem eorum utilitas donata hominum
generi deorum munere deinceps explicetur. Rerum
enim optumarum cognitionem nobis oculi attulerunt. 5
Nam haec, quae est habita de universitate oratio a
nobis, haud umquam esset inventa, si neque sidera
neque sol neque caelum sub oculorum aspectum cadere
potuissent. Nunc vero dies noctesque oculis cognitae,
tum mensum annorumque conversiones et numerum 10
machinatae sunt et spatium temporis dimensae et ad
quaestionem totius naturae inpulerunt; quibus ex rebus
philosophiam adepti sumus, quo bono nullum opta-
bilius, nullum praestantius neque datum est morta-
lium generi deorum concessu atque munere neque 15
dabitur * * *
Prisc. GL 3.463K
Defenstrix 52(fr).17