Quo tempore qua<e>que transferas, haec in primis 1.41.1.1
videnda, [quod] quae prius verno tempore inserebantur,
nunc etiam solstitiali, ut ficus, quod densa materia
non est et ideo sequitur cald[i]orem. a quo fit ut in
locis frigidis ficeta fieri non possint. aqua recenti 5
insito inimica: tenellum enim cito facit putre. itaque 2.1
[qui fit] caniculae signo commodissime existimatur ea
inseri. quae autem natura minus sunt mollia, vas
aliquod supra alligant, unde stillet lente aqua, ne prius
exarescat surculus, quam colescat. cuius surculi cor- 5
ticem integrum servandum et eum sic exacuendum,
ut non denudes medullam. ne extrinsecus imbres
noceant aut nimius calor, argilla oblinendum ac libro
obligandum. itaque vitem triduo antequam inserant 3.1
desecant, ut qui in ea nimius est umor defluat, ante-
quam inseratur; aut in qua<m> inserunt, in ea paulo
infra, quam insitum est, incidunt, [in] qua umor ad-
venticius effluere possit. contra in fico et malo pu- 5
nica, et siqua<e> etiam horum natura aridiora, continuo.
in aliis translationibus videndum ut quod transferat
[in] cacumen habeat gemmam, ut in ficis.
  De his primis quattuor generibus seminum quae- 4.1
dam quod tardiora, surculis potius utendum, ut in
ficetis faciunt. fici enim semen naturale intus in ea
fico, quam edimus, quae sunt minuta grana, e quibus
parvis quod enasci coliculi vix queunt—omnia 5
enim minuta et arida ad crescendum tarda, ea quae
laxiora, et fecundiora, ut femina quam mas et pro
portione in virgultis item: itaque ficus, malus punica
et vitis propter femin<e>am mollitiam ad crescendum
prona, contra palma et cupressus et olea in crescendo 5.1
tarda: in hoc enim umidiora quam aridiora.—quare
ex terra potius in seminariis surculos de ficeto quam
grana de fico expedit obruere, praeter si aliter ne-
queas, ut siquando quis trans mare semina mittere 5
aut inde petere vult. tum enim resticulam per ficos,
quas edimus, maturas perserunt et eas, cum inaruerunt,
complicant ac quo volunt mittunt, ubi obrutae in se-
minario pariant. sic genera ficorum, Chiae ac Chal- 6.1
cidicae et Lydiae <et> Africanae, item cetera transmarina
in Italiam perlata. simili de causa, oleae semen cum
sit nuculeus, quod ex eo tardius enascebatur colis
quam ex aliis, ideo potius in seminariis taleas, quas 5
dixi, serimus. in primis observes ne in terram nimium 42.1.1
aridam aut variam, sed temperatam, semen demittas.
in iugerum unum, si est natura temperata terra, scri-
bunt opus esse medicae sesquimodium. id seritur ita,
ut semen iaciatur, quem ad modum [L] cum pabulum 5
et frumentum seritur. cytisum seritur in terra bene 43.1.1
subacta tamquam semen brassicae. inde differtur et
in sesquipedem ponitur, aut etiam de cytiso duriore
virgulae deplantantur, et ita pangitur in serendo.
seruntur fabae modii iiii in iugero, tritici v, hordei vi, 44.1.1
farris x, sed non nullis locis paulo amplius aut minus.
si enim locus crassus, plus; si macer, minus. quare
observabis, quantum in ea regione consuetudo erit
serendi, ut tantum facias, qu<od t>antum valet regio 5
ac genus terrae, ut ex eodem semine aliubi cum de-
cimo redeat, aliubi cum quinto decimo, ut in Etruria
locis aliquot. in Italia in Subaritano dicunt etiam 2.1
cum centesimo redire solitum, in Syria ad Gadara et
in Africa ad Byzacium item ex modio nasci centum.
illut quoque multum interest, in rudi terra, an in ea
seras, quae quotannis obsita sit, quae vocatur resti- 5
bilis, an in vervacto quae interdum requierit. Cui 3.1
Agrius, In Olynthia [quotannis] restibilia esse dicunt,
sed ita ut tertio quoque anno uberiores ferant fructos.
Licinius, Agrum alternis annis relinqui oportet paulo
[aut] levioribus sationibus, id est quae minus sugunt 5
terram.