Interea redit ad nos Pavo et, Si vultis, inquit, 3.17.1.1
anc[h]oras tollere, latis tabulis sortitio fit tribuum, ac
coepti sunt a praecone recini[i], quem quaeque tribus
feceri[n]t aedilem. Appius confestim surgit, ut ibidem
candidato suo gratularetur ac discederet in hortos. 5
Merula, Tertium actum de pastionibus villaticis postea,
inquit, tibi reddam, Axi. Consurgentibus illis, Axius
mihi respectantibus nobis, quod et candidatum nostrum
venturum sciebamus, Non laboro, inquit, hoc loco
discessisse Merulam. reliqua enim fere mihi sunt 2.1
nota, quod, cum piscinarum genera sint duo, dulcium
et salsarum, alterum apud plebem et <non> sine fructu,
ubi Lymphae aquam pisci[ni]bus nostris villaticis mini-
strant: illae autem maritimae piscinae nobilium, qui- 5
bus Neptunus ut aquam et pisci[bu]s ministrat, magis ad
oculos pertinent, quam ad vesicam, et potius marsip-
pium domini exinaniunt, quam implent. primum enim
aedificantur magno, secundo implentur magno, tertio
aluntur magno. Hirr[i]us circum piscinas suas ex aedi- 3.1
ficiis duodena milia sestertia capiebat. eam omnem
mercedem escis, quas dabat piscibus, consumebat. non
mirum: uno tempore enim memini hunc Caesari duo
milia murenarum mutua dedisse in pondus et propter 5
piscium multitudinem quadragies sestertio villam ve-
nisse. quae nostra piscina mediterranea ac plebeia recte
dicitur dulcis [et illa] et illa amara. quis enim nostrum
non una contentus est hac piscina? quis contra mari-
tumas non ex piscinis singulis [plures] coniunctas 10
habet pluris? nam ut Pausias et ceteri pictores eius- 4.1
dem generis loculatas magnas habent arculas, ubi
discolores sint cerae, sic hi[c] loculatas habe<n>t pisci-
nas, ubi dispares disclusos habeant pisces, quos, proinde
ut sacri sint ac sanctiores quam illi in Lydia, quos 5
sacrificant<i t>ibi, Varro, ad tibicinem [graecum] gre-
gatim venisse dicebas ad extremum litus atque aram,
quod eos capere auderet nemo, cum eodem tempore in-
sulas Lyd[on]orum ibi χορευούσας vidisses, sic hos piscis
nemo cocus in ius vocare audet. Hortensius Quintus, 5.1
familiaris noster, cum piscinas haberet magna pecunia
aedificatas ad Baulos, ita saepe cum eo ad villam
fui, ut illum sciam semper in cenam pisces Puteolos
mittere emptum solitum. neque satis erat eum non 6.1
pasci e piscinis, nisi etiam ipse eos pascere<t> ultro ac
maiorem curam sibi haberet, ne eius esurirent mul<l>i
[asini], quam ego habeo, ne mei in Rosea esuriant
asini, et quidem utraque re, et cibo et potione, cum 5
non paulo sumptuosius, quam ego, ministraret victum.
ego enim uno servulo, hordeo non multo, aqua do-
mestica meos multinummos alo asinos: Hortensius
primum qui ministrarent piscatores habebat complures,
et ei pisciculos minutos aggerebant frequenter, qui 10
maioribus absumerentur. praeterea salsamentorum in 7.1
eas piscinas emptum coiciebat, cum mare turbaret ac
per tempestatem macellum piscinarum [mare] obso-
nium praeberet neque ever<r>iculo in litus educere
possent vivam saginam, plebeiae cenae piscis. Cele- 5
rius voluntate Hortensi ex equili educeres redarias,
ut tibi haberes, mulas, quam e piscina barbatum
mul<l>um. Atque, ille inquit, non minor cura erat eius 8.1
de aegrotis piscibus, quam de minus valentibus servis.
itaque minus laborabat ne servos aeger aquam frigi-
dam, <quam ut> recentem biberent sui pisces. etenim
<h>ac incuria laborare aiebat M. Lucullum ac piscinas 5
eius despiciebat, quod aest[i]uaria idonea non haberet,
ac reside aqua in locis pestilentibus habitarent pisces
eius: contra a<d> Neapolim L. Lucullum, posteaquam 9.1
perfodisset montem ac maritumum flumen inmisisset in
piscinas, qui reciproce fluerent ips<a>e, Neptuno non
cedere[t] de piscatu. factum esse enim ut amicos pisces
suos videatur propter aestus eduxisse in loca frigi- 5
diora, ut Apuli solent pecuarii facere, qui per calles
in montes Sabinos pecus ducunt. in Baiano aut<em>
aedi<fican>s tanta ardebat cura, ut architecto permiserit
vel ut suam pecuniam consumeret, dummodo perdu-
ceret specus e piscinis in mare obiecta mole, qua aestus 10
bis cotidie ab exorta luna ad proximam novam introire
ac redire rursus in mare posset ac refrigerare piscinas.