Cum examen exiturum est, quod fieri solet, cum 3.16.29.1
adnatae prospere sunt multae ac progeniem ut in co-
loniam emittere volunt, ut olim crebro Sabini facti-
taverunt propter multitudinem liberorum, huius quod
duo solent praeire signa, scitur: unum, quod superi- 5
oribus diebus, maxime vespertinis, multae ante foramen
ut uvae aliae ex aliis pendent conglobatae; alterum, 30.1
quod, cum iam evolaturae sunt aut etiam inceperunt,
consonant vehementer, proinde ut milites faciunt, cum
castra movent. quae primo cum exierunt, in conspectu
volitant reliquas, quae nondum congregatae sunt, re- 5
spectantes, dum conveniant. [cum] a mellario cum
id fecisse sunt animadversae, iaciundo in eas pulvere
et circumtinniendo aere perterritae, quo volunt perdu- 31.1
cere, non longe inde oblinunt erithace atque apiastro
ceterisque rebus, quibus delectantur. ubi consederunt,
adferunt alvum [prope] eisdem inliciis [et] litam intus et
prope apposita[e] fumo leni circumdato cogunt eas in- 5
trare: [ut] qua<e> in novam coloniam cum introierunt,
permanent adeo libenter, ut etiam si proximam po-
sueris illam alvum, unde exierunt, tamen novo domi-
cilio potius sint contentae.
  Quod ad pastiones pertinere sum ratus quoniam 32.1
dixi, nunc iam, quoius <causa> adhibetur ea cura, de
fructu dicam. eximendorum favorum signum sumunt
ex ipsis †uiris alvos habeat nem congerminarit con-
iecturam capiunt, si intus faciunt bombum et, cum 5
intro eunt ac foras, trepidant et si, opercula alv<or>um
cum remor[e]is[si], favorum foramina obducta videntur
[mellis] membranis, cum sint repleti melle. in eximendo 33.1
quidam dicunt oportere ita ut novem partes tollere, de-
cumam relinquere: quod si omne eximas, fore ut dis-
cedant. alii hoc plus relincunt, quam dixi. ut in
aratis qui faciunt restibiles segetes, plus tollunt fru- 5
menti ex intervallis, sic in alvis, si non quotannis
eximas aut non [qu]aeque multum, et magis his assiduas
habeas apes et magis fructuosas. eximendorum favo- 34.1
rum primum putant esse tempus vergiliarum exortu[m],
secundum aestate acta, antequam totus exoriatur arc-
turus, tertium post vergiliarum occasum, et ita, si
fecunda sit alvos, ut ne plus tertia pars eximatur 5
mellis, reliquum ut hiemationi relinquatur; sin[e] alvus
non sit fertilis, ni[si]quid eximatur. exempt<i>o cum est
maior, neque universam neque palam facere oportet,
ne deficiant animum. favi qui eximuntur, siqua<e> pars
nihil habet aut habet incunatum, cultello praesicatur. 10
providendum ne <in>firmiores a valentioribus oppriman- 35.1
tur: eo enim minuitur fructus. itaque inbecilliores
secretas subiciunt sub alterum regem. quae crebrius
inter se pugnabunt, aspargi eas oportet aqua mulsa.
quo facto non modo [non] desistunt pugna, sed etiam 5
conferciunt se li<n>gentes, eo magis, si mulso sunt
asparsae, quo propter odorem avidius applicant se
atque obstupescunt potantes. si ex alvo minus fre- 36.1
quentes evadunt ac subsidit aliqua pars, subfumigan-
dum et prope apponendum bene olentium herbarum
maxime apiastrum et thymum. providendum vehe- 37.1
menter ne propter aestum aut propter frigus dispere-
ant. si quando subito imbri in pastu sunt oppressae
aut frigore subito, antequam ipsae providerint id fore,
quod accidit raro ut decipiantur, et imbris guttis 5
uberibus offensae iacent prostratae, ut efflictae, col-
ligendum eas in vas aliquod et reponendum in tecto
loco ac tepido, proximo die quam maxime tempestate
bona cinere facto e ficulneis lignis infriandum paulo
plus caldo quam tepidiore. deinde concutiendum le- 10
viter ipso vaso, ut manu non tangas, et ponendae in
sole. quae enim sic concaluerunt, restituunt se ac 38.1
revivescunt, ut solet similiter fieri in muscis aqua
necatis. hoc faciendum secundum alvos, ut recon-
ciliatae ad suum qua<e>que opus et domicilium redeant.