BUCOLICA
|
|
I
|
|
[Corydon, Ornytus]
|
|
Corydon Nondum Solis equos declinis mitigat aestas,
|
1.1
|
quamvis et madidis incumbant prela racemis
|
|
et spument rauco ferventia musta susurro.
|
|
cernis ut ecce pater quas tradidit, Ornyte, vaccae
|
|
molle sub hirsuta latus explicuere genista?
|
5
|
nos quoque vicinis cur non succedimus umbris?
|
|
torrida cur solo defendimus ora galero?
|
|
Ornytus Hoc potius, frater Corydon, nemus, antra petamus
|
|
ista patris Fauni, graciles ubi pinea denset
|
|
silva comas rapidoque caput levat obvia soli,
|
10
|
bullantes ubi fagus aquas radice sub ipsa
|
|
protegit et ramis errantibus implicat umbras.
|
|
Corydon Quo me cumque vocas, sequor, Ornyte; nam mea Leuce,
|
|
dum negat amplexus nocturnaque gaudia nobis,
|
|
pervia cornigeri fecit sacraria Fauni.
|
15
|
prome igitur calamos et si qua recondita servas;
|
|
nec tibi defuerit mea fistula, quam mihi nuper
|
|
matura docilis compegit arundine Ladon.
|
|
Ornytus Et iam captatae pariter successimus umbrae.
|
|
sed quaenam sacra descripta est pagina fago,
|
20
|
quam modo nescio quis properanti falce notavit?
|
|
aspicis ut virides etiam nunc littera rimas
|
|
servet et arenti nondum se laxet hiatu?
|
|
Corydon Ornyte, fer propius tua lumina: tu potes alto
|
|
cortice descriptos citius percurrere versus;
|
25
|
nam tibi longa satis pater internodia largus
|
|
procerumque dedit mater non invida corpus.
|
|
Ornytus Non pastor, non haec triviali more viator,
|
|
sed deus ipse canit: nihil armentale resultat,
|
|
nec montana sacros distinguunt iubila versus.
|
30
|
Corydon Mira refers; sed rumpe moras oculoque sequaci
|
|
quam primum nobis divinum perlege carmen.
|
|
Ornytus 'Qui iuga, qui silvas tueor, satus aethere Faunus,
|
|
haec populis ventura cano: iuvat arbore sacra
|
|
laeta patefactis incidere carmina fatis.
|
35
|
vos o praecipue nemorum gaudete coloni,
|
|
vos populi gaudete mei: licet omne vagetur
|
|
securo custode pecus nocturnaque pastor
|
|
claudere fraxinea nolit praesaepia crate,
|
|
non tamen insidias praedator ovilibus ullas
|
40
|
afferet aut laxis abiget iumenta capistris.
|
|
aurea secura cum pace renascitur aetas
|
|
et redit ad terras tandem squalore situque
|
|
alma Themis posito iuvenemque beata sequuntur
|
|
saecula, maternis causam qui vicit Iulis.
|
45
|
dum populos deus ipse reget, dabit impia victas
|
|
post tergum Bellona manus spoliataque telis
|
|
in sua vesanos torquebit viscera morsus
|
|
et modo quae toto civilia distulit orbe,
|
|
secum bella geret: nullos iam Roma Philippos
|
50
|
deflebit, nullos ducet captiva triumphos;
|
|
omnia Tartareo subigentur carcere bella
|
|
inmergentque caput tenebris lucemque timebunt.
|
|
candida Pax aderit, nec solum candida vultu,
|
|
qualis saepe fuit, quae libera Marte professo,
|
55
|
quae domito procul hoste, tamen grassantibus armis
|
|
publica diffudit tacito discordia ferro:
|
|
omne procul vitium simulatae cedere pacis
|
|
iussit et insanos Clementia contudit enses.
|
|
nulla catenati feralis pompa senatus
|
60
|
carnificum lassabit opus, nec carcere pleno
|
|
infelix raros numerabit curia patres.
|
|
plena quies aderit, quae stricti nescia ferri
|
|
altera Saturni referet Latialia regna,
|
|
altera regna Numae, qui primus ovantia caede
|
65
|
agmina, Romuleis et adhuc ardentia castris,
|
|
pacis opus docuit iussitque silentibus armis
|
|
inter sacra tubas, non inter bella, sonare.
|
|
iam nec adumbrati faciem mercatus honoris
|
|
nec vacuos tacitus fasces et inane tribunal
|
70
|
accipiet consul; sed legibus omne reductis
|
|
ius aderit moremque fori vultumque priorem
|
|
reddet et afflictum melior deus auferet aevum.
|
|
exsultet quaecumque Notum gens ima iacentem
|
|
erectumve colit Boream, quaecumque vel ortu
|
75
|
vel patet occasu mediove sub aethere fervit.
|
|
cernitis ut puro nox iam vicesima caelo
|
|
fulgeat et placida radiantem luce cometem
|
|
proferat? ut liquidum niteat sine vulnere sidus?
|
|
numquid utrumque polum, sicut solet, igne cruento
|
80
|
spargit et ardenti scintillat sanguine lampas?
|
|
at quondam non talis erat, cum Caesare rapto
|
|
indixit miseris fatalia civibus arma.
|
|
scilicet ipse deus Romanae pondera molis
|
|
fortibus excipiet sic inconcussa lacertis,
|
85
|
ut neque translati sonitu fragor intonet orbis
|
|
nec prius ex meritis defunctos Roma penates
|
|
censeat, occasus nisi cum respexerit ortus'.
|
|
Corydon Ornyte, iam dudum velut ipso numine plenum
|
|
me quatit et mixtus subit inter gaudia terror.
|
90
|
sed bona facundi veneremur numina Fauni.
|
|
Ornytus Carmina, quae nobis deus obtulit ipse canenda,
|
|
dicamus teretique sonum modulemur avena:
|
|
forsitan Augustas feret haec Meliboeus ad aures.
|
|