Haec uero, cum sine febre quoque uel latentium uel futurarum 2.7.23.1
rerum notas habeant, multo certiora sunt, ubi febris accessit, atque
etiam aliorum morborum tum signa nascuntur. Ergo protinus insania 24.1
timenda est, ubi expeditior alicuius, quam sani fuit, sermo subitaque
loquacitas orta est, et haec ipsa solito audacior; aut ubi raro quis et
uehementer spirat, uenasque concitatas habet praecordiis duris et tu-
mentibus. Oculorum quoque frequens motus, et in capitis dolore offu- 25.1
sae oculis tenebrae, uel nullo dolore substante somnus ereptus, con-
tinuataque nocte et die uigilia, uel prostratum contra consuetudinem
corpus in uentrem, sic ut ipsius alui dolor id non coegerit, item robusto
adhuc corpore insolitus dentium stridor insaniae signa sunt. Si quid 26.1
etiam abscessit, et antequam suppuraret manente adhuc febre subse-
dit, periculum adfert primum furoris, deinde interitus. Auris quoque
dolor acutus cum febre continua uehementique saepe mentem turbat;
ex eo casu iuueniores interdum intra septimum diem moriuntur, senio- 5
res tardius, quoniam neque aeque magnas febres experiuntur, neque
aeque insaniunt: ita sustinent, dum is adfectus in <p>us uer<t>atur. Suffu- 27.1
sae quoque sanguine mulieris mammae furorem uenturum esse testan-
tur. Quibus autem longae febres sunt, iis aut abscessus aliqui aut
articulorum dolores erunt. Quorum faucibus in febre inliditur spiritus,
instat his neruorum distentio. Si angina subito finita est, in pulmone<m> 5
id malum transit; idque saepe intra septimum diem occidit. Quod 28.1
nisi incidat, sequitur, ut aliqua parte suppuret. Deinde post alui lon-
gam resolutionem tormina, post haec intestinorum leuitas oritur; post
nimias destillationes tabes, post lateris dolorem uitia pulmonum, post
haec insania; post magnos feruores corporis neruorum rigor aut disten- 5
tio; ubi caput uulneratum est, delirium; ubi uigilia torsit, neruorum
distentio; ubi uehementer uenae super ulcera mouentur, sanguinis pro-
fluuium. Suppuratio uero pluribus morbis excitatur: nam si longae 29.1
febres sine dolore, sine manifesta causa remanent, in aliquam partem
id malum incumbit, in iuuenioribus tamen: nam senioribus ex eius-
modi morbo quartana fere nascitur. Eadem suppuratio fit, si prae- 30.1
cordia dura, dolentia ante uicensimum diem hominem non sustulerunt,
neque sanguis ex naribus fluxit, maximeque in adulescentibus, uti-
que si inter principia aut oculorum caligo aut capitis dolores fuerunt:
sed tum <in> inferioribus partibus aliquid abscedit. Aut si praecordia 31.1
tumorem mollem habent, neque habere intra sexaginta dies desinunt,
haeretque per omne id tempus febris; sed tum in superioribus parti-
bus fit abscessus; ac si inter ipsa uiscera non f<i>t, circa aures erumpit.
Quo<m>que omnis longus tumor ad suppurationem fere spectet, magis 5
eo tendit is, qui in praecordiis quam is, qui in uentre est; is, qui supra
umbilicum quam is, qui infra est. Si lassitudinis etiam sensus in 32.1
febre est, uel in maxillis uel in articulis aliquid abscedit. Interdum
quoque urina tenuis et cruda sic diu fertur, ut alia salutaria signa sint,
exque eo casu plerumque infra transuersum septum, quod ΔΙΑΦΡΑΓΜΑ
Graeci uocant, fit abcessus. Dolor etiam pulmonis, si neque etiam 33.1
per sputa neque per sanguinis detractionem neque per uictus rationem
finitus est, uomicas aliquas intus excitat aut circa uicesimum diem
<aut circa tricesimum> aut circa quadragesimum, nonnumquam etiam
circa sexagensimum. Numerabimus autem ab eo die, quo primum 34.1
febricitauit aliquis aut inhorruit aut grauitatem eius partis sensit. Sed
hae uomicae modo a pulmone modo a contraria parte nascuntur. Quod
suppurat, ab ea parte, quam adficit, dolorem inflammationemque con-
citat: ipsum calidius est <et,> si in partem sanam aliquis decubuit, 5
onerare eam ex pondere aliquo uidetur. Omnis etiam suppuratio, quae 35.1
nondum oculis patet, sic deprehendi potest: si febris non dimittit,
eaque interdiu leuior est, noctu increscit, multus sudor oritur, cupi-
ditas tussiendi est, et paene nihil in tussi excreatur, oculi caui sunt,
malae rubent, uenae sub lingua inalbescunt, in manibus fiunt adunci 5
ungues, digiti maximeque summi <ca>lent, in pedibus tumores sunt,
spiritus difficilius trahitur, cibi fastidium est, pustulae toto corpore
oriuntur. Quod si protinus initio dolor et tussis fuit et spiritus difficul- 36.1
tas, uomica uel ante uel circa uicesimum diem erumpet: si serius ista
coeperint, necesse est quidem increscant, sed quo minus cito adfece-
rint, eo tardius soluentur. Solent etiam in graui morbo pedes cum digi-
tis unguibusque nigrescere: quod si non est mors consecuta et reliquum 5
corpus inualuit, pedes tamen decidunt.