Similes rursus ex magna parte casus curationesque sunt
|
8.10.1a.1
|
umer<i> et femoris: communia etiam quaedam umeris, bracchiis, fe-
|
|
minibus, cruribus, digitis: siquidem e<a> minime periculose media fran-
|
|
guntur. Quo propior fractura capiti uel superiori uel inferiori est, eo
|
|
peior est: nam et maiores dolores adfert et difficilius curatur. Ea
|
5
|
maxime tolerabilis est simplex transuersa; peior, ubi multa fragmenta
|
|
atque ubi obliqua; pessimum, ubi eadem acuta sunt. Nonnumquam
|
1b.1
|
autem fracta in his ossa in suis sedibus remanent; multo saepius ex-
|
|
cidunt aliudque super aliud effertur; idque ante omnia considerari
|
|
debet et sunt notae certae. Si suis sedibus sunt, mota res<o>nan<t>, punc-
|
|
tionisque sensum repraesentant; tactu inaequalia sunt. Si uero non
|
5
|
aduersa sed obliqua iunguntur, quod fit ubi loco suo non sunt, mem-
|
|
brum id altero <iam erit> breuius <et> musculi eius tument.—Ergo si
|
1c.1
|
hoc depre<n>sum est, protinus id membrum oportet extendere: nam
|
|
nerui musculique intenti per ossa contrahuntur neque in suum locum
|
|
ueniunt, nisi illos per uim aliquis intendit. Rursus, si primis diebus
|
|
id omissum est, inflammatio oritur; sub qua et difficile et periculose
|
5
|
uis neruis adhibetur: nam distentio neruorum uel cancer sequitur,
|
|
uel cert<e>, ut mitissime a<g>atur, pus. Itaque si antea reposita ossa non
|
|
sunt, postea reponenda sunt. Intendere autem digitum uel aliud quo<d>-
|
1d.1
|
que membrum, si adhuc tenerum est, etiam unus homo potest, cum
|
|
alteram partem dextr<a>, alteram sinistr<a> prendit: ualentius membr<um>
|
|
duobus eget, qui in diuersa contendant. Si firmiores nerui sunt, ut
|
|
in uiris robustis maximeque eorum feminibus et cruribus euenit,
|
5
|
habenis quoque uel linteis fasceis utrimque capita articulorum deli-
|
|
ganda, et per plures in diuersa ducenda sunt. Vbi paulo longius quam
|
1e.1
|
naturaliter esse debet membrum uis fecit, tum demum ossa manibus
|
|
in suam sedem compellenda sunt, indiciumque ossi<s> repositi est dolor
|
|
sublatus et membrum alteri [parti] aequatum. * inuoluendum dupli-
|
|
cibus triplici<busue> panni<s> et in uino et oleo tinctis, quos linteos esse
|
5
|
commodius est. Fere uero <fasce>is sex opus est. Prima breuissima ad-
|
|
hibenda, quae circa fractura<m> ter uoluta, sursum uersum feratur et
|
|
quasi in coclea<m> serpat; satisque est eam ter hoc quoque modo cir-
|
|
cuire. Altera dimidio longio<r>, eaque, <si> qua parte os eminet, ab ea;
|
1f.1
|
si totum aequale est, undelibet super fracturam debet incipere priori
|
|
aduersa deorsumque tendere, atque iterum de fractura reuer<s>a in su-
|
|
periore parte ultra priorem fasciam desinere. Super has iniciendum
|
|
latiore linteo ceratum est, quod eas contineat; ac si qua parte os
|
5
|
eminet, triplex ea pannus obiciendus eodem uino et oleo madens. Haec
|
1g.1
|
tertia fascia comprehendenda sunt, quartaque sic, ut semper insequens
|
|
priori aduersa sit, et tertia tantum inferiore parte, tres in superiore
|
|
f<in>iant<ur>. <At>qu<e> satius est saepius circuire quam adstringi: siquidem
|
|
id, quod adstrictum est, alienatur et cancro oportunum est: articulum
|
5
|
autem quam minime uincire opus est, sed si iuxta hunc os fractum
|
|
est, necesse est. Deligatum uero membrum in diem tertium continen-
|
1h.1
|
dum est; eaque uinctura talis esse debet, ut primo die nihil offenderit,
|
|
non tamen laxa uisa sit, secundo laxior, tertio iam paene resoluta. Ergo
|
|
tum rursum id membrum deligandum, adiciendaque prioribus quinta
|
|
fascia est; iterumque quinto die resoluendum est, et sex fasceis in-
|
5
|
uoluendum sic, ut tertia et quinta infra, ceterae supra finiantur.
|
|
Quotienscumque autem soluitur membrum, calida aqua fouendum.
|
|
Sed si iuxta articulum fractura est, †die instillandum uinum est,
|
1i.1
|
exigua parte olei adiecta, eademque omnia facienda, donec adeo in-
|
|
flammatio soluatur uel <ten>uius quoque quam ex consuetudine id
|
|
membrum fiat. Quod si septimus dies non dedit, certe nonus exhibet;
|
|
tum facillime ossa tractantur. Rursus ergo si parum commissa sunt,
|
5
|
committi debent: si qua fragmenta eminent, in suas sedes reponenda
|
|
sunt; deinde eodem modo membrum deligandum, ferulaeque super ad-
|
1k.1
|
commodandae sunt, quae fi<x>ae circumpositaeque ossa in sua sede conti-
|
|
neant; et in quam partem fractura inclinat, ab ea latior ualentiorque
|
|
ferula inponenda est. Easque omnes c<on>tra articulum esse oportet resi-
|
|
mas, ne hunc laedant, nec ultra astringi quam ut ossa contineant; et cum
|
5
|
spatio laxentur, tertio quoque <die> paulum habenis suis coartari; ac
|
1l.1
|
si nulla prurigo, nullus dolor est, sic manere, donec duae partes eius
|
|
temporis, qu<o> quo<d>que os conferuet, compleantur: postea leuius aqua
|
|
calida fouere, quia primo digeri materiam opus est, tum euocari.
|
|
Ergo cerato quoque liquido id <l>eniter est unguendum, perfricandaque
|
5
|
summa cutis est; laxiusque id deligandum est. Tertio quoque die sol-
|
|
uendum sic, ut remota calida aqua cetera eadem fiant: tantummodo
|
|
singulae fasciae, quotiens resolutae fuerint, subtrahantur.
|
|