Quem ad modum facta sementi frumenta colenda sint
uerum in 2.9.13.6
umido statu caeli recte prouenit et ideo locis manantibus
magis apta est. nec tamen ea longe nobis aut magna
difficultate requirenda est, nam omne triticum solo uligi-
noso post tertiam sationem conuertitur in siliginem. proxi- 14.1
mus est his frumentis usus hordei, quod rustici hexasti-
chum, quidam etiam cantherinum appellant, quoniam et
omnia animalia, quae ruri sunt, melius quam triticum pascit
et hominem salubrius quam malum triticum, nec aliud 5
in egenis rebus magis inopiam defendit. seritur soluta
siccaque terra et uel praeualida uel exili, quia constat
arua segetibus eius marcescere; propter quod pinguissimo
agro, cuius nimis uiribus noceri non possit, aut macro,
cui nihil aliud, conmittitur. altero sulco seminari debet 15.1
post aequinoctium media fere sementi, si laeto solo, si
gracili, maturius. iugerum quinque modios occupabit, id-
que, ubi paulum maturuerit, festinantius quam ullum aliud
frumentum demetendum erit. nam et fragili culmo et nulla 5
uestitum palea granum eius celeriter decidit isdemque de
causis facilius teritur quam cetera. sed cum eius messem
sustuleris, optimum est noualia pati anno cessare, si mi-
nus, stercore saturare et omne uirus, quod adhuc inest
terrae, propulsare. alterum quoque genus hordei est, quod 16.1
alii distichum, Galaticum nonnulli uocant, ponderis et can-
doris eximii, adeo ut tritico mixtum egregia cibaria familiae
praebeat. seritur quam pinguissimis, sed frigidis locis
circa Martium mensem; melius tamen respondet, si cle- 5
mentia hiemis permittit, cum seminatur circa Idus Ianua-
rias. iugerum sex modios postulat. inter frumenta etiam 17.1
panicum ac milium ponenda sunt, quamuis iam legumini-
bus ea contribuerim, nam multis regionibus cibariis eorum
coloni sustinentur. leuem solutamque humum desiderant
nec in sabuloso solo, sed in harena quoque proueniunt, 5
modo umido caelo uel riguo solo, nam siccum cretosum-
que reformidant. ante uer seri non possunt, quoniam 18.1
teporibus maxime laetantur, ultima tamen parte Martii
mensis commodissime terrae conmittuntur. nec inpensa
graui rationem cultoris onerant, quippe sextariis fere quat-
tuor iugerum inplent; 5