silua erat Ciminia magis tum inuia atque horrenda quam 9.36.1.1
nuper fuere Germanici saltus, nulli ad eam diem ne merca-
torum quidem adita. eam intrare haud fere quisquam
praeter ducem ipsum audebat; aliis omnibus cladis Caudinae
nondum memoria aboleuerat. tum ex iis qui aderant, con- 2.1
sulis frater—M. Fabium, Caesonem alii, C. Claudium quidam
matre eadem qua consulem genitum, tradunt—speculatum se
iturum professus breuique omnia certa allaturum. Caere 3.1
educatus apud hospites, Etruscis inde litteris eruditus erat
linguamque Etruscam probe nouerat. habeo auctores uolgo
tum Romanos pueros, sicut nunc Graecis, ita Etruscis litteris
erudiri solitos; sed propius est uero praecipuum aliquid 4.1
fuisse in eo qui se tam audaci simulatione hostibus immis-
cuerit. seruus ei dicitur comes unus fuisse, nutritus una
eoque haud ignarus linguae eiusdem; nec quicquam aliud 5.1
proficiscentes quam summatim regionis quae intranda erat
naturam ac nomina principum in populis accepere, ne qua
inter conloquia insigni nota haesitantes deprendi possent.
iere pastorali habitu, agrestibus telis, falcibus gaesisque binis 6.1
armati. sed neque commercium linguae nec uestis armo-
rumue habitus sic eos texit quam quod abhorrebat ab fide
quemquam externum Ciminios saltus intraturum. usque 7.1
ad Camertes Umbros penetrasse dicuntur; ibi qui essent
fateri Romanum ausum; introductumque in senatum con-
sulis uerbis egisse de societate amicitiaque atque inde comi 8.1
hospitio acceptum nuntiare Romanis iussum commeatum
exercitui dierum triginta praesto fore, si ea loca intrasset,
iuuentutemque Camertium Umbrorum in armis paratam
imperio futuram. 5
haec cum relata consuli essent, impedimentis prima 9.1
uigilia praemissis, legionibus post impedimenta ire iussis
ipse substitit cum equitatu et luce orta postero die obequi- 10.1
tauit stationibus hostium, quae extra saltum dispositae erant;
et cum satis diu tenuisset hostem, in castra sese recepit
portaque altera egressus ante noctem agmen adsequitur.
postero die luce prima iuga Ciminii montis tenebat; inde 11.1
contemplatus opulenta Etruriae arua milites emittit. ingenti 12.1
iam abacta praeda tumultuariae agrestium Etruscorum
cohortes, repente a principibus regionis eius concitatae,
Romanis occurrunt adeo incompositae ut uindices prae-
darum prope ipsi praedae fuerint. caesis fugatisque his, 13.1
late depopulato agro uictor Romanus opulentusque rerum
omnium copia in castra rediit. eo forte quinque legati cum 14.1
duobus tribunis plebis uenerant denuntiatum Fabio senatus
uerbis ne saltum Ciminium transiret. laetati serius se
quam ut impedire bellum possent uenisse, nuntii uictoriae
Romam reuertuntur. 5