iam uer appetebat cum Hannibal ex hibernis mouit, et 22.1.1.1
nequiquam ante conatus transcendere Appenninum intole-
randis frigoribus et cum ingenti periculo moratus ac metu.
Galli, quos praedae populationumque conciuerat spes, post- 2.1
quam pro eo ut ipsi ex alieno agro raperent agerentque, suas
terras sedem belli esse premique utriusque partis exercituum
hibernis uidere, uerterunt retro in Hannibalem ab Romanis
odia; petitusque saepe principum insidiis, ipsorum inter se 3.1
fraude, eadem leuitate qua consenserant consensum indican-
tium, seruatus erat et mutando nunc uestem nunc tegumenta
capitis errore etiam sese ab insidiis munierat. ceterum hic 4.1
quoque ei timor causa fuit maturius mouendi ex hibernis.
per idem tempus Cn. Seruilius consul Romae idibus
Martiis magistratum iniit. ibi cum de re publica rettulisset, 5.1
redintegrata in C. Flaminium inuidia est: duos se consules
creasse, unum habere; quod enim illi iustum imperium,
quod auspicium esse? magistratus id a domo, publicis 6.1
priuatisque penatibus, Latinis feriis actis, sacrificio in monte
perfecto, uotis rite in Capitolio nuncupatis, secum ferre; nec 7.1
priuatum auspicia sequi nec sine auspiciis profectum in
externo ea solo noua atque integra concipere posse. auge- 8.1
bant metum prodigia ex pluribus simul locis nuntiata: in
Sicilia militibus aliquot spicula, in Sardinia autem in muro
circumeunti uigilias equiti scipionem quem manu tenuerit
arsisse et litora crebris ignibus fulsisse et scuta duo sanguine 5
sudasse, et milites quosdam ictos fulminibus et solis orbem 9.1
minui uisum, et Praeneste ardentes lapides caelo cecidisse, et
Arpis parmas in caelo uisas pugnantemque cum luna solem,
et Capenae duas interdiu lunas ortas, et aquas Caeretes 10.1
sanguine mixtas fluxisse fontemque ipsum Herculis cruentis
manasse respersum maculis, et in Antiati metentibus cruentas
in corbem spicas cecidisse, et Faleriis caelum findi uelut 11.1
magno hiatu uisum quaque patuerit ingens lumen effulsisse;
sortes sua sponte attenuatas unamque excidisse ita scriptam:
'Mauors telum suum concutit', et per idem tempus Romae 12.1
signum Martis Appia uia ac simulacra luporum sudasse, et
Capuae speciem caeli ardentis fuisse lunaeque inter imbrem
cadentis. inde minoribus etiam dictu prodigiis fides habita: 13.1
capras lanatas quibusdam factas, et gallinam in marem, gallum
in feminam sese uertisse. his, sicut erant nuntiata, expositis 14.1
auctoribusque in curiam introductis consul de religione patres
consuluit. decretum ut ea prodigia partim maioribus hostiis, 15.1
partim lactentibus procurarentur et uti supplicatio per triduum
ad omnia puluinaria haberetur; cetera, cum decemuiri libros 16.1
inspexissent, ut ita fierent quemadmodum cordi esse <di sibi>
diuinis carminibus praefarentur. decemuirorum monitu 17.1
decretum est Ioui primum donum fulmen aureum pondo
quinquaginta fieret, Iunoni Mineruaeque ex argento dona
darentur et Iunoni reginae in Auentino Iunonique Sospitae
Lanuui maioribus hostiis sacrificaretur, matronaeque pecunia 18.1
conlata quantum conferre cuique commodum esset donum
Iunoni reginae in Auentinum ferrent lectisterniumque fieret,
et ut libertinae et ipsae unde Feroniae donum daretur
pecuniam pro facultatibus suis conferrent. haec ubi facta, 19.1
decemuiri Ardeae in foro maioribus hostiis sacrificarunt.
postremo Decembri iam mense ad aedem Saturni Romae
immolatum est, lectisterniumque imperatum—et eum lectum
senatores strauerunt—et conuiuium publicum, ac per urbem 20.1
Saturnalia diem ac noctem clamata, populusque eum diem
festum habere ac seruare in perpetuum iussus.