EX LIBRO XXVIIII
  Ex Sicilia C. Laelius in Africam a Scipione missus 29.1
ingentem praedam reportavit et mandata Masinissae
Scipioni exposuit querentis, quod nondum exercitum
in Africam traiecisset. bellum in Hispania finitum
victore Romano, quod Indebilis excitaverat; ipse in acie 5
occisus, Ma<n>donius exposcentibus Romanis a suis de-
ditus. Magoni, qui A<l>bingauni in Liguribus erat, ex
Africa et militum ampla manus missa et pecuniae,
quibus auxilia <con>duceret, praeceptumque, ut se Hanni-
bali coniungeret. Scipio a Syracusis in Bruttios traiecit 10
et Locros pulso Punico praesidio fugatoque Hannibale
recepit. pax cum Philippo facta est. mater Idaea de-
portata est Romam a Pessinunte, oppido Phrygiae, car-
mine in libris Sibyllinis invento, pelli Italia alienigenam
hostem posse, si mater Idaea deportata Romam esset. 15
tradita est autem Romanis per Attalum, regem Asiae.
lapis erat, quem matrem deum incolae dicebant. ex-
cepit P. Scipio Nasica Cn. filius, eius qui in Hispania
perierat, vir optimus a senatu iudicatus, adulescens
nondum quaestorius, quoniam ita responsum iubebat, 20
ut id numen ab optimo viro exciperetur consecraretur-
que. Locrenses legatos Romam miserunt, qui de in-
potentia Plemini legati quererentur, qui pecuniam Pro-
serpinae sustulerat et liberos eorum ac coniuges stu-
praverat. in catenis Romam perductus in carcere est 25
mortuus. cum falsus rumor de P. Scipione pro cos.,
qui in Sicilia erat, in urbe<m> perlatus esset, tamquam
is luxuriaretur, missis ob hoc legatis a senatu, qui ex-
plorarent, an ea vera essent, purgatus infamia Scipio
in Africam permissu senatus traiecit. Syphax accepta 30
in matrimonium filia Hasdrubalis Gisgonis amicitiam,
quam cum Scipione iunxerat, renuntiavit. Masinissa,
rex Massyliorum, dum pro Carthaginiensibus in His-
pania militat, amisso patre Gala de regno exciderat.
quo per bellum saepe repetito aliquod proeliis a Sy- 35
phace, rege Numidarum, victus in totum privatus est,
et cum cc equitibus exsul Scipioni se iunxit et cum
eo primo statim bello Hannonem, Hamilcaris filium,
cum ampla manu occidit. Scipio adventu Hasdrubalis
et Syphacis, qui prope cum centum milibus armatorum 40
venerant, ab obsidione Vticae depulsus hiberna com-
muniit. Sempronius cos. in agro Crotoniensi prospere
adversus Hannibalem pugnavit. inter censores, M. Li-
vium et Claudium Neronem, notabilis discordia fuit.
nam et Claudius collegae ecum ademit, quod a populo 45
damnatus actusque in exilium fuerat, et Livius Claudio,
quod falsum in se testimonium dixisset et quod non
bona fide secum in gratia<m> redisset. idem omnes
tribus extra unam aerarias reliquit, quod et innocentem
se damnassent et post<h>ac consulem censoremque fe- 50
cissent. lustrum a censoribus conditum est. censa
sunt civium capita ccxiiii.