EX LIBRO XXX
  <Scipio> in Africa Carthaginienses et eundem Sy- 30.1
phacem, Numidiae regem, Hasdrubalemque pluribus
proeliis vicit adiuvante Masinissa, bina hostium castra
expugnavit, in quibus xl hominum ferro ignique con-
sumpta sunt. Syphacem per C. Laelium et Masinissam 5
cepit. Masinissa Sophonibam, uxorem Syphacis, filiam
Hasdrubalis, captam statim adamavit et nuptiis factis
uxorem habuit; castigatus a Scipione venenum ei misit,
quo illa hausto decessit. effectumque multis Scipionis
victoriis, ut Carthaginienses in desperationem acti in 10
auxilium publicae salutis Hannibalem evocarent. is-
que anno xvi Italia decedens in Africam traiecit tempta-
vitque per conloquium pacem cum Scipione conponere,
et cum de condicionibus pacis non convenisset, acie
victus est. pax Carthaginiensibus petentibus data est. 15
Hannibal Gisgonem pacem <dis>suadentem manu sua
detraxit, excusata deinde temeritate facti ipse pacem
suasit. Masinissae regnum restitutum est. reversus in
urbem Scipio amplissimum nobilissimumque egit trium-
phum, quem Q. Terentius Culleo senator pilleatus se- 20
cutus est. Scipio Africanus incertum militari prius
favore an populari aura ita cognominatus sit. primus
certe hic imperator victae nomine a se gentis nobili-
tatus est. Mago bello, quo in agro Insubrum cum Ro-
manis conflixerat, vulneratus, dum in Africam per le- 25
gatos revocatus revertitur, ex vulnere mortuus est.