XI
|
|
Quisquis es, insultes qui casibus, improbe, nostris,
|
3.11.1
|
meque reum dempto fine cruentus agas,
|
|
natus es e scopulis, es pastus lacte ferino,
|
|
et dicam silices pectus habere tuum.
|
|
quis gradus ulterior, quo se tua porrigat ira,
|
5
|
restat? quidve meis cernis abesse malis?
|
|
barbara me tellus et inhospita litora Ponti
|
|
cumque suo Borea Maenalis Vrsa videt.
|
|
nulla mihi cum gente fera commercia linguae:
|
|
omnia solliciti sunt loca plena metus.
|
10
|
utque fugax avidis cervus deprensus ab ursis,
|
|
cinctaque montanis ut pavet agna lupis,
|
|
sic ego belligeris a gentibus undique saeptus
|
|
terreor, hoste meum paene premente latus.
|
|
utque sit exiguum poenae, quod coniuge cara,
|
15
|
quod patria careo pignoribusque meis;
|
|
ut mala nulla feram nisi nudam Caesaris iram,
|
|
nuda parum nobis Caesaris ira mali est?
|
|
et tamen est aliquis, qui vulnera cruda retractet,
|
|
solvat et in mores ora diserta meos.
|
20
|
in causa facili cuivis licet esse disertum,
|
|
et minimae vires frangere quassa valent.
|
|
subruere est arces et stantia moenia virtus:
|
|
quilibet ignavi praecipitata premunt.
|
|
non sum ego quod fueram: quid inanem proteris umbram?
|
25
|
quid cinerem saxis bustaque nostra petis?
|
|
Hector erat tunc cum bello certabat; at idem
|
|
vinctus ad Haemonios non erat Hector equos.
|
|
me quoque, quem noras olim, non esse memento:
|
|
ex illo superant haec simulacra viro.
|
30
|
quid simulacra, ferox, dictis incessis amaris?
|
|
parce, precor, manes sollicitare meos!
|
|
omnia vera puta mea crimina, nil sit in illis,
|
|
quod magis errorem quam scelus esse putes,
|
|
pendimus en profugi—satia tua pectora—poenas
|
35
|
exilioque graves exiliique loco.
|
|
carnifici fortuna potest mea flenda videri:
|
|
et tamen est uno iudice mersa parum.
|
|
saevior es tristi Busiride, saevior illo,
|
|
qui falsum lento torruit igne bovem,
|
40
|
quique bovem Siculo fertur donasse tyranno,
|
|
et dictis artes conciliasse suas:
|
|
'munere in hoc, rex, est usus, sed imagine maior,
|
|
nec sola est operis forma probanda mei.
|
|
aspicis a dextra latus hoc adapertile tauri?
|
45
|
hac tibi, quem perdes, coniciendus erit.
|
|
protinus inclusum lentis carbonibus ure:
|
|
mugiet, et veri vox erit illa bovis.
|
|
pro quibus inventis, ut munus munere penses,
|
|
da, precor, ingenio praemia digna meo.'
|
50
|
dixerat; at Phalaris 'poenae mirande repertor,
|
|
ipse tuum praesens imbue' dixit 'opus'.
|
|
nec mora, monstratis crudeliter ignibus ustus
|
|
exhibuit geminos ore gemente sonos.
|
|
quid mihi cum Siculis inter Cizigasque Getasque?
|
55
|
ad te, quisquis is es, nostra querela redit.
|
|
utque sitim nostro possis explere cruore,
|
|
quantaque vis, avido gaudia corde feras:
|
|
tot mala sum fugiens tellure, tot aequore passus,
|
|
te quoque ut auditis posse dolere putem.
|
60
|
crede mihi, si sit nobis collatus Vlixes,
|
|
Neptuni levior quam Iovis ira fuit.
|
|
ergo quicumque es, rescindere crimina noli,
|
|
deque gravi duras vulnere tolle manus,
|
|
utque meae famam tenuent oblivia culpae,
|
65
|
facta cicatricem ducere nostra sine;
|
|
humanaeque memor sortis, quae tollit eosdem
|
|
et premit, incertas ipse verere vices.
|
|
et quoniam, fieri quod numquam posse putavi,
|
|
est tibi de rebus maxima cura meis,
|
70
|
non est quod timeas: fortuna miserrima tuta est,
|
|
omne trahit secum Caesaris ira malum.
|
|
quod magis ut liqueat, neve hoc ego fingere credar,
|
|
ipse velim poenas experiare meas.
|
|