| X | |
| Siquis adhuc istic meminit Nasonis adempti, | 3.10.1 |
| et superest sine me nomen in Vrbe meum, | |
| suppositum stellis numquam tangentibus aequor | |
| me sciat in media vivere barbaria. | |
| Sauromatae cingunt, fera gens, Bessique Getaeque, | 5 |
| quam non ingenio nomina digna meo! | |
| dum tamen aura tepet, medio defendimur Histro: | |
| ille suis liquidus bella repellit aquis. | |
| at cum tristis hiems squalentia protulit ora, | |
| terraque marmoreo est candida facta gelu, | 10 |
| †dum patet et Boreas et nix habitare sub Arcto, | |
| tum patet has gentes axe tremente premi† | |
| nix iacet, et iactam ne sol pluviaeque resolvant, | |
| indurat Boreas perpetuamque facit. | |
| ergo ubi delicuit nondum prior, altera venit, | 15 |
| et solet in multis bima manere locis. | |
| tantaque commoti vis est Aquilonis, ut altas | |
| aequet humo turres tectaque rapta ferat. | |
| pellibus et sutis arcent mala frigora bracis, | |
| oraque de toto corpore sola patent. | 20 |
| saepe sonant moti glacie pendente capilli, | |
| et nitet inducto candida barba gelu; | |
| nudaque consistunt, formam servantia testae, | |
| vina, nec hausta meri, sed data frusta bibunt. | |
| quid? loquar, ut vincti concrescant frigore rivi, | 25 |
| deque lacu fragiles effodiantur aquae? | |
| ipse, papyrifero qui non angustior amne | |
| miscetur vasto multa per ora freto, | |
| caeruleos ventis latices durantibus, Hister | |
| congelat et tectis in mare serpit aquis; | 30 |
| quaque rates ierant, pedibus nunc itur, et undas | |
| frigore concretas ungula pulsat equi; | |
| perque novos pontes, subter labentibus undis, | |
| ducunt Sarmatici barbara plaustra boves. | |
| vix equidem credar, sed, cum sint praemia falsi | 35 |
| nulla, ratam debet testis habere fidem: | |
| vidimus ingentem glacie consistere pontum, | |
| lubricaque inmotas testa premebat aquas. | |
| nec vidisse sat est; durum calcavimus aequor, | |
| undaque non udo sub pede summa fuit. | 40 |
| si tibi tale fretum quondam, Leandre, fuisset, | |
| non foret angustae mors tua crimen aquae. | |
| tum neque se pandi possunt delphines in auras | |
| tollere; conantes dura coërcet hiems; | |
| et quamvis Boreas iactatis insonet alis, | 45 |
| fluctus in obsesso gurgite nullus erit; | |
| inclusaeque gelu stabunt in marmore puppes, | |
| nec poterit rigidas findere remus aquas. | |
| vidimus in glacie pisces haerere ligatos, | |
| et pars ex illis tunc quoque viva fuit. | 50 |
| sive igitur nimii Boreae vis saeva marinas, | |
| sive redundatas flumine cogit aquas, | |
| protinus aequato siccis Aquilonibus Histro | |
| invehitur celeri barbarus hostis equo; | |
| hostis equo pollens longeque volante sagitta | 55 |
| vicinam late depopulatur humum. | |
| diffugiunt alii, nullisque tuentibus agros | |
| incustoditae diripiuntur opes, | |
| ruris opes parvae, pecus et stridentia plaustra, | |
| et quas divitias incola pauper habet. | 60 |
| pars agitur vinctis post tergum capta lacertis, | |
| respiciens frustra rura Laremque suum; | |
| pars cadit hamatis misere confixa sagittis: | |
| nam volucri ferro tinctile virus inest. | |
| quae nequeunt secum ferre aut abducere, perdunt, | 65 |
| et cremat insontes hostica flamma casas. | |
| tum quoque, cum pax est, trepidant formidine belli, | |
| nec quisquam presso vomere sulcat humum. | |
| aut videt aut metuit locus hic, quem non videt, hostem; | |
| cessat iners rigido terra relicta situ. | 70 |
| non hic pampinea dulcis latet uva sub umbra, | |
| nec cumulant altos fervida musta lacus. | |
| poma negat regio, nec haberet Acontius in quo | |
| scriberet hic dominae verba legenda suae. | |
| aspiceres nudos sine fronde, sine arbore, campos: | 75 |
| heu loca felici non adeunda viro! | |
| ergo tam late pateat cum maximus orbis, | |
| haec est in poenam terra reperta meam! |