Sequitur leguminum natura, inter quae ma- 18.117.1
xime honos fabae, quippe ex qua temptatus sit etiam pa-
nis. lomentum appellatur farina <ex> ea, adgravaturque pon-
dus illa et omni legumine, iam vero et pabulo, in pane
venali. fabae multiplex usus omnium quadripedum generi, 5
praecipue homini. frumento etiam miscetur apud pleras-
que gentes, et maxime panico solida ac delicatius fracta.
quin et prisco ritu puls fabata suae religionis diis in 118.1
sacro est. praevalens pulmentari cibo, set hebetare sen-
sus existimata, insomnia quoque facere, ob haec Pytha-
goricae sententiae damnata, ut alii tradidere, quoniam
mortuorum animae sint in ea, qua de causa parentando 5
utique adsumitur. Varro et ob haec flaminem ea non 119.1
vesci tradit et quoniam in flore eius litterae lugubres
reperiantur. in eadem peculiaris religio, namque fabam
utique ex frugibus referre mos est auspici causa, quae
ideo referiva appellatur. et auctionibus adhibere eam lu- 5
crosum putant. sola certe frugum etiam exesa repletur
crescente luna. aqua marina aliave salsa non percoquitur.
seritur ante vergiliarum occasum leguminum prima, ut 120.1
antecedat hiemem. Vergilius eam per ver seri iubet
circumpadanae Italiae ritu, sed maior pars malunt fabalia
maturae sationis quam trimestrem fructum. eius namque
siliquae caulesque gratissimo sunt pabul<o> pecori. aquas 5
in flore maxime concupiscit, cum vero defloruit, exiguas
desiderat. solum, in quo sata est, laetificat stercoris vice.
ideo circa Macedoniam Thessaliamque, cum florere coepit,
vertunt arva. nascitur et sua sponte plerisque in locis, 121.1
sicut septentrionalis oceani insulis, quas ob id nostri
Fabarias appellant, item in Mauretania silvestris passim,
sed praedura et quae percoqui non possit. nascitur et
in Aegypto spinoso caule, qua de causa crocodili oculis 5
timentes refugiunt. longitudo scapo quattuor cubitorum 122.1
est amplissima, crassitudo <dig>it<i>. ni genicula abessent,
molli calamo similis; caput papaveri, colore roseo, in eo
fabae non supra tricena<s>; folia ampla, fructus ipse ama-
rus et odore, sed radix perquam grata incolarum cibis, 5
cruda et omni modo cocta, harundinum radicibus simi-
lis. nascitur et in Syria Ciliciaque et in Toron<a>e Chal-
cidi<ce>s lacu.