LIBER XIX
  Siderum quoque tempestatumque ratio vel impe- 19.1.1
ritis facili atque indubitato modo demonstrata est, vere-
que intellegentibus non minus conferunt rura deprehen-
dendo caelo quam sideralis scientia agro colendo. proxi-
mam multi hortorum curam fecere; nobis non protinus 2.1
transire ad ista tempestivum videtur, miramurque aliquos
scientiae gratiam eruditionisve gloriam ex his petentes
tam multa praeterisse, nulla mentione habita tot rerum
sponte curave provenientium, praesertim cum plerisque 5
earum pretio usuque vitae maior etiam quam frugibus
perhibe<a>tur auctoritas. atque, ut a confessis ordiamur
utilitatibus quaeque non solum terras omnes, verum etiam
maria replevere, seritur ac dici neque inter fruges neque
inter hortensia potest linum, sed in qua non occurrit vi- 3.1
tae parte? quodve miraculum maius, herbam esse quae
admoveat Aegyptum Italiae in tantum, ut Galerius a freto
Siciliae Alexandriam septimo die pervenerit, Ba<l>billus sexto,
ambo praefecti, aestate vero post XV a<nnos> Valerius Ma- 5
rianus ex praetoriis senatoribus a Puteolis non<o> die lenis-
sumo flatu? herba<m> esse quae Gadis ab Herculis colum- 4.1
nis septimo die Ostiam adferat et citeriorem Hispaniam
quarto, provinciam Narbonensem tertio, Africam altero,
quod etiam mollissimo flatu contigit C. Flavio legato Vibi
Crispi procos.? audax vita, scelerum plena! aliquid seri, 5
ut ventos procellasque capiat, et parum esse fluctibus so- 5.1
lis vehi, iam vero nec vela satis esse maiora navigiis, sed,
quamvis amplitudini antemnarum singulae arbores suffi-
ciant, super eas tamen addi velorum alia vela, praeterque
in proris et alia in puppibus pandi, ac tot modis provo- 5
cari mortem, denique tam parvo semine nasci quod orbem
terrarum ultro citro portet, tam gracili avena, tam non
alte a tellure tolli, neque id viribus suis necti, sed frac-
tum tunsumque et in mollitiem lanae coactum iniuria, ac
summa audacia perve<h>i <ma>re! nulla exsecratio sufficit 6.1
contra inventorem (dictum suo loco nobis), cui satis
non fuit hominem in terra mori, nisi periret et insepul-
tus. a<c> nos priore libro imbres et flatus cavendos fru-
gum causa victusque praemonebamus: ecce seritur homi- 5
nis manu, metitur eiusdem hominis ingenio, quod ventos
in mari optet. propterea, ut sciamus favisse Poenas, nihil
gignitur facilius; ut sentiamus nolente <s>eri natura, urit
agrum deterioremque etiam terram facit.