Vnguentis cognomina dedere aliis patriae, aliis
|
13.4.1
|
suci, aliis arbores, aliis causae, primumque id scire con-
|
|
venit, mutatam auctoritatem et saepius transisse gloriam.
|
|
laudatissimum fuit antiquitus in Delo insula, postea Men-
|
|
desium. nec mixtura et compositione tantum hoc accidit,
|
5
|
sed <i>idem suci varie alibi atque alibi praevaluere aut de-
|
|
generavere. irinum Corinthi diu maxime placuit, postea
|
5.1
|
Cyzici, simili modo rhodinum Phaseli, quam gloriam abstu-
|
|
lere Neapolis, Capua, Praeneste. crocinum [in] Solis Cili-
|
|
ciae diu maxime laudatum est, mox Rhodi, oenanthinum in
|
|
Cypro, post Adramytteo, amaracinum in Coo, postea eodem
|
5
|
loco praelatum est melinum, cyprinum in Cypro, deinde
|
|
in Aegypto, ubi Mendesium et metopium subito gratius fac-
|
|
tum est. mox haec abstulit Phoenice et cyprini laudem
|
6.1
|
Aegypto reliquit. Panathenaicum suum Athenae perseveranter
|
|
optinuere. fuerat et pardalium in Tarso, cuius etiam con-
|
|
positio et mixtura oblitterata est. narcissinum quoque ex
|
|
flore narcisso desiit conponi. ratio faciendi duplex, sucus
|
7.1
|
et corpus: ille olei generibus fere constat, hoc odorum;
|
|
haec st<y>mmata vocant, illa hedysmata. tertius inter haec est
|
|
colos multis neglectus; huius causa adduntur cinnabaris et
|
|
anchusa. sal adspersus olei naturam coercet. quibus an-
|
5
|
chusa adiecta est, sal non additur. resina aut cummis ad-
|
|
iciuntur ad continendum odorem in corpore; celerrime is
|
|
evanescit atque defluit, si non sunt haec addita. unguen-
|
8.1
|
torum expeditissimum fuit primumque, ut verisimile est, e
|
|
bryo et balanino oleo, de quibus supra diximus et increvit
|
|
deinde Mendesium balanino, resina, murra, magisque etiam-
|
|
num metopi<um>. oleum hoc est amygdalis amaris expressum
|
5
|
in Aegypto, cui addidere omphacium, cardamomum, iuncum,
|
|
calamum, mel, vinum, murram, semen balsami, galbanum,
|
|
resinam terebinthinam. e vilissimis quidem hodieque est—
|
9.1
|
ob id creditum et id e vetustissimis esse—quod constat
|
|
oleo myrteo, calamo, cupresso, cypro, lentisco, mali granati
|
|
cortice. sed divulgata maxime unguenta crediderim rosa,
|
|
quae plurima ubique gignitur. itaque simplicissima rho-
|
5
|
dini mixtura diu fuit additis omphacio, flore rosae, crocino,
|
|
cinnabari, calamo, melle, iunco, salis flore aut anchusa, vino.
|
|
similis ratio et in crocino additis cinnabari, anchusa, vino.
|
10.1
|
similis et in sampsuchino admixtis omphacio, calamo. opti-
|
|
mum hoc in Cypro, Mytilenis, ubi plurima sampsuc<h>us.
|
|
miscentur et viliora genera olei e myrto, lauru, quibus ad-
|
|
ditur sampsuc<h>um, lilium, f<a>enum Gr<a>ecum, murra, casia,
|
5
|
nardum, iuncus, cinnamomum. e malis quoque cotoneis et
|
11.1
|
strutheis fit oleum, ut dicemus, melinum, quod in unguenta
|
|
transit admixtis omphacio, cyprino, sesami<n>o, balsamo, iunco,
|
|
casia, habrotono. susinum tenuissimum omnium est; con-
|
|
stat ex liliis, balanino, calamo, mel<le>, cinnamo, croco, murra;
|
5
|
et de<in> cyprinum ex cypro et omphacio et cardamomo, ca-
|
12.1
|
lamo, aspalatho, habrotono; aliqui et cyperum addunt et m<u>r-
|
|
ram et panacem. hoc optimum Sidone, mox Aegypto. si
|
|
non addatur sesaminum oleum, durat et quadriennio; exci-
|
|
tatur cinnamomo. telinum fit ex oleo recenti, cypiro, cala-
|
13.1
|
mo, meliloto, f<a>eno Graeco, melle, maro, amaraco. hoc
|
|
multo erat celeberrimum Menandri poetae comici aetate;
|
|
postea successit propter gloriam appellatum megalium, ex
|
|
oleo balanino, calamo, iunco, xylobalsamo, casia, resina.
|
5
|
huius proprietas ut ventiletur in coquendo, donec desinat
|
|
olere; rursus refrigeratum odorem suum capit. singuli quo-
|
14.1
|
que suci nobilia unguenta faciunt: in primis malobathrum,
|
|
postea iris Illyrica et Cyzicena amaracus, herbarum utra-
|
|
que. vel pauca his et alia alii miscent; qui plurima, alter-
|
|
utri mel, salis florem, omphacium, agni folia, panacem.
|
5
|
externa omnia et prodigiosa cinnamomino pretia: adicitur
|
15.1
|
cinnamo balaninum oleum, xylobalsamum, calamus, iunci,
|
|
balsami semina, murra, mel odoratum. unguentorum hoc
|
|
crassissimum. pretia ei a 𐆖 XXXV ad 𐆖 CCC. nardinum
|
|
sive foliatum constat omphacio aut balanino, iunco, costo,
|
5
|
nardo, amomo, murra, balsamo. in hoc genere conveniet
|
16.1
|
meminisse herbarum, quae nardum Indicum imitarentur,
|
|
species VIIII a nobis esse dictas: tanta materia adulterandi
|
|
est. omnia autem acutiora fiunt costo, amomo, quae maxime
|
|
nares feriunt, crassiora murra suavioraque, medicinae autem
|
5
|
utiliora croco, acerrima per se amomo; hoc et capitis dolores
|
|
facit. quidam satis habent adspergere quae sunt pretio-
|
|
sissima ceteris decoctis, inpendio parcentes, sed non est
|
|
eadem vis nisi una decoctis. murra et per se unguentum
|
17.1
|
facit sine oleo, stacte dumtaxat, alioqui nimiam amaritudi-
|
|
nem adfert. cyprino viride fit, susino unguinosum, Men-
|
|
desio nigrum, rhodino candidum, murra pallidum. haec sunt
|
|
antiquae inventionis genera et postea officinarum furta.
|
5
|
Nunc dicetur cumulus ipse deliciarum et summa auc-
|
|
toritas rei. ergo regale unguentum, appellatum quoniam
|
18.1
|
Parthorum regibus ita temperatur, constat myrobalano, costo,
|
|
amomo, cinnamo comaco, cardamomo, nardi spica, maro,
|
|
murra, casia, styrace, ladano, opobalsamo, calamo iuncoque
|
|
Syri<i>s, oenanthe, malobathro, serichato, cypro, aspalatho,
|
5
|
panace, croco, cypiro, amaraco, loto, melle, vino. nihilque
|
|
eius rei causa in Italia victrice omnium, in Europa vero
|
|
tota praeter irim Illyricam et nardum Gallicum gignitur.
|
|
nam vinum et rosa et myrti folia oleumque communia fere
|
|
omnium terrarum intellegantur.
|
10
|