| Quae civitas umquam fuit antea, non dico Atheniensium | 54.1 |
| quae satis late quondam mare tenuisse dicitur, non Cartha- | |
| giniensium qui permultum classe ac maritimis rebus value- | |
| runt, non Rhodiorum quorum usque ad nostram memoriam | |
| disciplina navalis et gloria permansit, quae civitas, inquam, | 5 |
| antea tam tenuis aut tam parvola fuit quae non portus suos | |
| et agros et aliquam partem regionis atque orae maritimae | |
| per se ipsa defenderet? At hercules aliquot annos con- | |
| tinuos ante legem Gabiniam ille populus Romanus, cuius | |
| usque ad nostram memoriam nomen invictum in navalibus | 10 |
| pugnis permanserit, magna ac multo maxima parte non | |
| modo utilitatis sed etiam dignitatis atque imperi caruit. | |
| Nos quorum maiores Antiochum regem classe Persenque | 55.1 |
| superarunt omnibusque navalibus pugnis Carthaginiensis, | |
| homines in maritimis rebus exercitatissimos paratissimosque, | |
| vicerunt, ei nullo in loco iam praedonibus pares esse pote- | |
| ramus. Nos qui antea non modo Italiam tutam habebamus | 5 |
| sed omnis socios in ultimis oris auctoritate nostri imperi | |
| salvos praestare poteramus, tum cum insula Delus tam | |
| procul a nobis in Aegaeo mari posita, quo omnes undique | |
| cum mercibus atque oneribus commeabant, referta divitiis, | |
| parva, sine muro nihil timebat, idem non modo provinciis | 10 |
| atque oris Italiae maritimis ac portibus nostris sed etiam | |
| Appia iam via carebamus. Et eis temporibus nonne pudebat | |
| magistratus populi Romani in hunc ipsum locum escendere, | |
| cum eum nobis maiores nostri exuviis nauticis et classium | |
| spoliis ornatum reliquissent! Bono te animo tum, Q. Hor- | 56.1 |
| tensi, populus Romanus et ceteros qui erant in eadem | |
| sententia dicere existimavit et ea quae sentiebatis; sed | |
| tamen in salute communi idem populus Romanus dolori | |
| suo maluit quam auctoritati vestrae obtemperare. Itaque | 5 |
| una lex, unus vir, unus annus non modo vos illa miseria ac | |
| turpitudine liberavit sed etiam effecit ut aliquando vere | |
| videremini omnibus gentibus ac nationibus terra marique | |
| imperare. Quo mihi etiam indignius videtur obtrectatum | 57.1 |
| esse adhuc, Gabinio dicam anne Pompeio an utrique, id | |
| quod est verius, ne legaretur A. Gabinius Cn. Pompeio | |
| expetenti ac postulanti. Vtrum ille qui postulat ad tantum | |
| bellum legatum quem velit idoneus non est qui impetret, | 5 |
| cum ceteri ad expilandos socios diripiendasque provincias | |
| quos voluerunt legatos eduxerint, an ipse cuius lege salus | |
| ac dignitas populo Romano atque omnibus gentibus con- | |
| stituta est expers esse debet eius imperatoris atque eius | |
| exercitus qui consilio ac periculo illius est constitutus? | 10 |
| An C. Falcidius, Q. Metellus, Q. Caelius Latiniensis, Cn. | 58.1 |
| Lentulus, quos omnis honoris causa nomino, cum tribuni | |
| plebi fuissent, anno proximo legati esse potuerunt; in uno | |
| Gabinio sunt tam diligentes qui in hoc bello quod lege | |
| Gabinia geritur, in hoc imperatore atque exercitu quem per | 5 |
| vos ipse constituit, etiam praecipuo iure esse debebat? De | |
| quo legando consules spero ad senatum relaturos. Qui si | |
| dubitabunt aut gravabuntur, ego me profiteor relaturum; | |
| neque me impediet cuiusquam iniquitas quo minus vobis | |
| fretus vestrum ius beneficiumque defendam, neque praeter | 10 |
| intercessionem quicquam audiam, de qua, ut ego arbitror, | |
| isti ipsi qui minitantur etiam atque etiam quid liceat con- | |
| siderabunt. Mea quidem sententia, Quirites, unus A. Ga- | |
| binius belli maritimi rerumque gestarum Cn. Pompeio | |
| socius ascribitur, propterea quod alter uni illud bellum | 15 |
| suscipiendum vestris suffragiis detulit, alter delatum sus- | |
| ceptumque confecit. |