Ius iurandum litigatores aut offerunt suum aut non
|
5.6.1.1
|
recipiunt oblatum aut ab aduersario exigunt aut recusant
|
|
cum ab ipsis exigatur. Offerre suum sine illa condicione ut
|
|
uel aduersarius iuret fere improbum est. Qui tamen id faciet,
|
2.1
|
aut uita se tuebitur, ut eum non sit credibile peieraturum,
|
|
aut ipsa ui religionis (in qua plus fidei consequitur si id
|
|
egerit ut non cupide ad hoc descendere, sed ne hoc quidem
|
|
recusare uideatur), aut, si causa patietur, modo litis, propter
|
5
|
quam deuoturus se ipse non fuerit: aut praeter alia causae
|
|
instrumenta adiciet ex abundanti hanc quoque conscientiae
|
|
suae fiduciam. Qui non recipiet condicionem et a multis con-
|
3.1
|
temni iuris iurandi metum dicet, cum etiam philosophi qui-
|
|
dam sint reperti qui deos agere <curam> rerum humanarum
|
|
negarent: eum uero qui nullo deferente iurare sit paratus et
|
|
ipsum uelle de causa sua pronuntiare et quam id quod offert
|
5
|
leue ac facile credat ostendere. At is qui defert alioqui agere
|
4.1
|
modeste uidetur, cum litis aduersarium iudicem faciat, et
|
|
eum cuius cognitio est onere liberat, qui profecto alieno iure
|
|
iurando stari quam suo mauult. Quo difficilior recusatio est,
|
5.1
|
nisi forte res est ea quam credibile sit notam ipsi non esse.
|
|
Quae excusatio si deerit, hoc unum relinquetur, ut inuidiam
|
|
sibi quaeri ab aduersario dicat, atque id agi ut in causa in
|
|
qua uincere non possit queri possit. Itaque hominem quidem
|
5
|
malum occupaturum hanc condicionem fuisse, se autem
|
|
probare malle quae adfirmet quam dubium cuiquam re-
|
|
linquere an peierarit. Sed nobis adulescentibus seniores in
|
6.1
|
agendo facti praecipere solebant ne umquam ius iurandum
|
|
deferremus, sicut neque optio iudicis aduersario esset per-
|
|
mittenda nec ex aduocatis partis aduersae iudex eligendus.
|
|
Nam si dicere contraria turpe aduocato uideretur, certe
|
5
|
turpius habendum facere quod noceat.
|
|