Qui neque fecisse se negabit neque aliud esse quod 7.5.1.1
fecerit dicet neque factum defendet, necesse est in suo iure
consistat, in quo plerumque actionis est quaestio. Ea non 2.1
semper, ut quidam putauerunt, iudicium antecedit, qualia
sunt praetorum curiosa consilia cum de iure accusatoris am-
bigitur, sed in ipsis frequentissime iudiciis uersatur. Est
enim duplex eius disceptationis condicio, quod aut intentio 5
aut praescriptio habet controuersiam. Ac fuerunt qui prae-
scriptionis statum facerent, tamquam ea non isdem omni-
bus quibus ceterae leges quaestionibus contineretur. Cum ex 3.1
praescriptione lis pendet, de ipsa re quaeri non est necesse.
Ignominioso filius praescribit: de eo solo iudicatio est, an
liceat. Quotiens tamen poterimus, efficiendum est ut de re
quoque iudex bene sentiat; sic enim iuri nostro libentius 5
indulgebit: ut in sponsionibus quae ex interdictis fiunt,
etiam si non proprietatis est quaestio sed tantum posses-
sionis, tamen non solum possedisse nos sed etiam nostrum
possedisse docere oportebit. Sed frequentius etiam quaeritur 4.1
de intentione. 'Vir fortis optet quod uolet': nego illi dandum
quidquid optauerit: non habeo praescriptionem, sed tamen
uoluntate contra uerba praescriptionis modo utor. In
utroque autem genere status idem sunt. 5
  Porro lex omnis aut tribuit aut adimit, aut <honorat aut> 5.1
punit, aut iubet aut uetat aut permittit. Litem habet aut
propter se ipsam aut propter alteram, quaestionem aut in
scripto aut in uoluntate. Scriptum aut apertum est aut ob-
scurum aut ambiguum. Quod de legibus dico, idem accipi 6.1
uolo de testamentis pactis stipulationibus, omni denique
scripto: quod de scripto, idem de uoce. Et quoniam quattuor
eius generis quaestiones uel status fecimus, singulos per-
curram. 5