| Pulsator educatoris expositus | |
| Qui patrem pulsaverit, manus ei incidantur. Talionis sit actio. | 372.pr.1 |
| Quidam expositum sustulit, pro filio educavit. Pulsatus ab eo, tamquam | |
| pater manus incidit. Agnitus est adulescens. Advocato naturali patre | |
| cum educatore agit talionis. | |
| DECLAMATIO | |
| Sceleratissimus omnium, iudices, iuvenis, ingratus vel quia lucem | 1.1 |
| beneficio meo accepit vel quia [in] patrem, bis parricida est, semel domi, | |
| iterum in foro. Quam merito cruentas perdiderit manus si quis adhuc | |
| dubitabit, aspiciat: iterum me in conspectu vestro pulsat, etiam truncus | |
| ac debilis, sola rabie integer, in miserum senem incurrit. Quid si haberet | 5 |
| manus? Ac ne quis illum coercitum poena putet, etiam audacior factus | 2.1 |
| est: debilitatem meam concupiscit, et ei praecipue corporis parti irascitur | |
| per quam vivit. Fateor, iudices, fateor praecidendas fuisse has manus, | |
| sed cum istum tollerent. Nec erubesco, quod ab isto minimum est, male | 3.1 |
| audire et crudelitatis quoque reus fieri. Sane crudelem me vocet, dum se | |
| ostendat: non timeo ne istud in me crimen credibile sit cum misericordiae | |
| meae adversarius ipse monumentum sit. Nam quod pater parricidae | 4.1 |
| adest, non miror. Debilem non timet, aliquanto crudelior cum exposuit: | |
| neque enim dubito quibusdam illum somniis et prodigiis commotum, | |
| quia videlicet istum †parricidam defungi utique in patrem† fatale erat, ut | |
| se metu liberaret proiecisse. | 5 |
| Ille ergo crudelis, iudices, quem solum iste carnificem vocat, accessi | 5.1 |
| miti vultu, miseritus sum, ad summam alienus sustuli quem proiecerat | |
| pater, nec contentus filii loco habui. Quid hac indulgentia, quid | 6.1 |
| profecerim quaeritis? Effeci ne deesset qui pulsaret senem: ille quem | |
| praesidio sustuleram, ille quem vindicem etiam adversus alienos | |
| speraveram, tam aperte pulsaverat ut ne infitiari quidem posset. Stultus | |
| eadem indulgentia etiamnum perseverabam, et quaerentibus amicis <a> | 5 |
| quo essem pulsatus mentiebar. 'Quid tu?' inquiunt 'expectas donec | 7.1 |
| occidat?' Rapuerunt me in forum, ostenderunt verberati oris notas. Iste | |
| fassus est; iudex damnavit; carnifex manus abstulit: nihil in illo iudicio | |
| meum nisi fletus fuit. Dum iactatur tota civitate parricidium, invenit | |
| impietas originem suam. En, ut videtis, iterum pulsat: 'talionem' inquit | 5 |
| 'peto.' | |
| Quid agis? Crudelitatis arguis? Quem saltem pulsavi? Misereri soleo | 8.1 |
| etiam alienorum. Ego te, cum meus esses, debilitavi. Num per vinum? | |
| Num per furorem? Num iratus? Talio iniuriae ultio est; in hoc scripta est | |
| lex, ne quis inpune petulans sit. Hoc ergo dicis, me iniuria abstulisse? | 9.1 |
| Lege incidi: nec ego sed carnifex. Quidquid lege factum est vindicari | |
| lege non solet. Et qua lege? 'Qui patrem pulsaverit.' 'Sed tu' inquit 'pater | |
| non fuisti.' Puta: iudicia tamen iudiciis rescindi non possunt. |