Fortis contumax patri forti
|
|
Si duo aut plures fortiter fecerint, de praemio armis conten-
|
258.pr.1
|
dant. Vir fortis optet quod volet. Pater et filius fortiter fecerunt.
|
|
Petît pater a filio ut cederet sibi praemio; non impetravit. Cessit ipse et
|
|
abdicat.
|
|
DECLAMATIO
|
|
Etiamsi dissimulari posset quae causa patri fuisset, ipsum tamen hoc
|
1.1
|
abdicatione dignum erat, aliquid petenti negasse. Quantum enim mihi
|
|
praestare poterat ut paria redderet? Non iam inputo illa vulgaria, lucem
|
|
et ius libertatis et usum vitae. Hoc, hoc inputo, quod fortiter fecisti.
|
|
Robur istud corporis tui meum est; animus iste ad contemnenda pericula
|
5
|
paratus ex meo fluxit. Ego te diu praeceptis feci virum fortem, proxime
|
|
quidem etiam exemplo. Quantumcumque sit istud quod peto, non
|
2.1
|
indicare satis est? Non desiderium pervenire in notitiam tuam sufficit
|
|
nisi preces adhibuero, nisi auctoritatem paternam summisero? Multum
|
|
peccaveras etiamsi praestitisses.
|
|
Nunc vero quid a te petieram? Ut mihi praemio cederes. Non dico
|
3.1
|
quid fuerit secuturum. Sane ita sit constituta lex ut in iudicio conten-
|
|
damus, ut citra periculum feratur de nostra virtute sententia: non erat
|
|
aequum cedere te, ut non dicam patri, seni? Tibi adprobandae virtutis
|
4.1
|
multa tempora supersunt, tu sperare id quod hodie cesseris potes: mihi
|
|
indulsit fortuna hunc supremum honorem. Inter extraneos quoque et
|
|
alienos est aliquod privilegium aetatis. Honores prior peterem, ad
|
|
signandum advocatus prior <signarem, * * * prior> rogarer. In his etiam
|
5
|
minimis observationibus inhumane non cederes honorem lateris.
|
|
Age vero, non praeter hoc etiam dignior praemio fuit virtus mea? Non
|
5.1
|
est tam admirabile cum fortiter facit iuvenis. Hoc aetas postulat, hoc
|
|
robur iuventae poscit; paene turpe est non fecisse. Hoc est honore
|
|
dignius, vicisse annos et ultra aetatem durantes agere virtutes. Eo
|
|
tempore fortiter feci quo cogi non possem ut militarem. Utrum tandem
|
5
|
vis magnum esse quod ego feci an minus esse quod tu fecisti?
|
|
Videamus nunc ecquis fuerit secuturus exitus si in ista contentione
|
6.1
|
praemii idem animi ego quoque habuissem. Armis contendendum erat et
|
|
laetissimo alioqui domus nostrae proventu gravissimum vulnus et
|
|
crimen inurebatur. Iam video quare non cesseris: hoc tibi praemio maius
|
|
videbatur, committi cum patre et parricidium facere iure, hoc profecto
|
5
|
etiam in acie [facere] cogitasti et, cum imitareris virtutem meam, non
|
|
optandi ius sed pugnandi videbas. Ego, quantum est in te, in medio foro
|
7.1
|
et universa spectante civitate filii manu trucidatus sum vel, quod est
|
|
gravius, occidi. Tu perseverasti cum me cupere sic videres. Etiamnum
|
|
interrogo, staturusne contra fueris. †dicturum† Nam si <non> fuisti
|
|
perseveraturus, vide an gravius etiam crimen sit patri negasse quod
|
5
|
praestare poteras.
|
|
Habe ergo praemium istud, quantumcumque in eo honoris est; sed
|
8.1
|
contentus esto appellasse rem publicam: discede de domo mea. Non iam
|
|
ultionis gratia facio, sed etiam securitatis: insomnes noctes ago et ad
|
|
omnes terreor strepitus. Nulla mihi secura nox est: habeo in domo filium
|
|
qui me potuit occidere. Nam praemii quidem gratia strinxisses ferrum
|
9.1
|
contra patrem et in conspectu civitatis populique parricidium fecisses;
|
|
ut heres citius fias, ut bona mea occupes, homo tam cupidus non audebis
|
|
parricidium facere secretum?
|
|
Non ignoro omnium fere qui abdicantur hunc esse morem, ut acta iam
|
10.1
|
causa ad preces convertantur et mitigare patres rogando velint; hocine
|
|
tu concipis animo posse fieri, ut exores?
|
|