LIBRI QVINTI
Laqueus Incisus
    Inscripti maleficii sit actio. 5.1.pr.1
  Quidam naufragio facto, amissis tribus liberis et uxore
incendio domus, suspendit se. praecidit illi quidam ex
praetereuntibus laqueum. a liberato reus fit maleficii.
  Tres, inquit, liberos perdidi. utinam et illos servare potuis- 1.1
sem! vive; mutantur vices felicitatis humanae: proscriptus ali-
quando proscripsit. victi fugiunt, proscripti latent, naufragi natant.
amisi, inquit, uxorem, liberos, patrimonium. tu putabas te ea
condicione accepisse, ne perderes? ludit [de] suis fortuna mune- 5
ribus et quae dedit aufert, quae abstulit reddit nec umquam
tutius est illam experiri, quam cum locum iniuriae non habet.
Cn. Pompeius in Pharsalia victus acie vixit. maius tu tuum putas
esse naufragium? Crassus vixit; et non privatas perdiderat, sed
publicas opes. omnia tibi fortuna abstulit, sed spem reliquit. tolle 10
spem hominibus, nemo victus retemptabit arma, nemo infeliciter
experta negotiatione alios appetet quaestus, nemo naufragus vivet.
spes est ultimum adversarum rerum solacium. ut viveres, natasti.
miseritus sum nec in te amplius quam periculum cogitavi; non
attendi incendium, non orbitatem, aut si attendi, memineram te 15
post illa vixisse. non visus est mihi moriendi animum habere:
elegerat locum, in quo interpellari posset.
  Pars altera. Tot ille fundorum dominus aliena arbore suspen-
do laqueum. de fortuna nihil queror: mori permittit. 'nunc' in-
quit 'morere'. iniuria est, ut, qui meo arbitrio debui, tuo moriar. 20
amisi uxorem, liberos, patrimonium; fortuna mihi nihil praeter
laqueum reliquit, iste nec laqueum. sumpsi instrumenta mortis
solitudinem et laqueum, alterum aptum morituro, alterum misero.
quisquis intervenis, si amicus es, defle, si inimicus es, specta. cum
a me iste accusetur, graviorem de me quam de reo ferte senten- 25
tiam: ego ut moriar, iste ne prohibeat. ne haec narrarem, mori
volui. praecidit remedium meum. si qua est fides, non enatavi,
sed eiectus sum. nihil iam timebam nisi vivere. domus meae fata
claudo, nullo miserior quam quod ultimus morior. cui me vitae
reservas? ut aedificem? aspice incendium. ut navigem? aspice nau- 30
fragium. ut educem? aspice sepulchrum. in tam calamitosa domo
feliciores fuistis, uxor et liberi: vobis mori contigit.