| Pauper Naufragus Divitis Socer | |
| Vitiata vitiatoris aut mortem aut indotatas nuptias petat. | 8.6.pr.1 |
| Dives pauperem de nuptiis filiae interpellavit tertio; | |
| ter pauper negavit. profectus cum filia naufragio ex- | |
| pulsus est in divitis fundum; appellavit illum dives de | |
| nuptiis filiae; pauper tacuit et flevit. dives nuptias fecit. | 5 |
| redierunt in urbem; vult pauper educere puellam ad | |
| magistratus. dives contradicit. | |
| Educatur ad magistratus puella. quid times? certe uxor est | 1.1 |
| tua. queri nec de morte poteris, si hanc puella maluerit. nemo | |
| umquam raptor serius perit. ut litus agnovi, naufragus in altum | |
| natavi. quid times, si exorasti? accessit ad me primum; 'filiam | |
| tuam ducere volo' inquit 'uxorem'. non flevi; tunc enim licuit | 5 |
| negare. nuptias filiae tamquam naufragium meum flevi. naufra- | |
| gus plus de litore queror. inter naufragium [quidem] et nuptias | |
| ne una quidem nox interfuit. differ nuptias, dum flere socer | |
| desinat. putat me iam filiam commisisse sibi, cum hic se necdum | |
| committat uxori. lacrimis inter verba manantibus venio: talis et | 10 |
| filiae nuptiis fui. si rapta est, cur optionem recusas? si uxor est, | |
| cur times? loquor, ubi primum licet. procul a conspectu reliqueram | |
| patriam, nondum tamen possessionem divitis praeterieram. subito | |
| fluctibus inhorruit mare ac discordes in perniciem nostram flavere | |
| venti; demissa nox caelo est et tantum fulminibus dies redditus; | 15 |
| inter caelum terramque dubii pependimus. adhuc tamen bene, | |
| iudices, navigamus; naufragium maius restat in litore. erat in | |
| summis montium iugis ardua divitis specula: illic iste naufragio- | |
| rum reliquias conputabat, illic vectigal infelix et quantum sibi | |
| iratum redderet mare. interrogor de nuptiis filiae, cum adhuc | 20 |
| pulsaret aures meas fluctus; feci quod debui: et captus et naufra- | |
| gus inimico stuprum lacrimis negavi. delicatus dives, qui amare | |
| etiam inter naufragia potest! matrimonii celebritatem remoti angulo | |
| ruris abscondis; ibi facis nuptias, quo nemo nisi naufragus venit. | |
| lacrima semper indicium est inoptatae rei; lacrimae pignora sunt | 25 |
| nolentium et repugnantis animi vultus index. nemo umquam | |
| quod cupit deflet. lacrimae coacti doloris intra praecordia et in- | |
| tolerabilis silentii eruptio. sic ille, qui super cinerem deflet patri- | |
| monium, odit incendium; sic qui naufragium deflet, maria dete- | |
| statur. fletus humanarum necessitatum verecunda execratio est. | 30 |
| tuae nunc sunt partes, puella; discedo et, quod prius etiam feci, | |
| taceo. si nupta es, habes quod optes, si vitiata, quod imperes. | |
| Pars altera. Naufragum duo sacratissima inter homines acce- | |
| perunt, hospitium et adfinitas: alterum praestiti, alterum etiam ro- | |
| gavi. oblatas conciliante Fortuna nuptias, quod erat amantis, saepius | 35 |
| rogavi, quod festinantis, non distuli. quid hic raptoris est, nisi quod | |
| indotatam duxi? errat socer, qui putat mihi cariorem futuram | |
| puellam, si me potuerit occidere. quid enim superest? preces | |
| meae, quas totiens adhibui, an istius lacrimae, quas movi? nihil | |
| mihi inimicus obicere praeter matrimonium potest. magnus est | 40 |
| amor, qui ex misericordia venit. fundebamus lacrimas ex paeni- | |
| tentia discidii prioris, nec plura aut me proloqui aut istum respon- | |
| dere passae sunt mentes gaudiis occupatae. nulla integritas tantum | |
| sibi etiam explorata confidit, ut causam velit dicere. si interro- | |
| gaveris filiam, partem legis inputaturus es; si non interrogaveris, | 45 |
| legem. si genero vitam daturus esset, etiam innocentiam reliquisset. | |
| quaeritis, quid dum fleret fecerit? non negavit; et solebat negare, | |
| si nollet. mortem optaturus est; non enim potest eas partes legis | |
| desiderare, quas habet. |