LIBRI NONI
|
|
Cimon Ingratus Calliae
|
|
Adulterum cum adultera qui deprehenderit, dum
|
9.1.pr.1
|
utrumque interficiat, sine fraude sit.
|
|
Ingrati sit actio.
|
|
Miltiades, peculatus damnatus, in carcere alligatus
|
|
decessit; Cimon, filius eius, ut eum sepeliret, vicarium
|
5
|
se pro patris corpore dedit. Callias dives sordide natus
|
|
redemit eum a re publica et pecuniam solvit eique filiam
|
|
conlocavit. ille deprehensam in adulterio deprecante
|
|
patre occidit uxorem. ingrati reus est.
|
|
Adulterium mihi carcer est. ferrum mihi a lege traditum
|
1.1
|
ad vindictam pudicitiae proiciam? perdidisti pecuniam, Callia,
|
|
si solvisti tales manus. non potest generosus animus contume-
|
|
liam pati. hoc interest inter fortunam parentis et fili, quod illius
|
|
calamitatum exitus fuit carcer, mearum initium. unus Miltiadis
|
5
|
census inventus est Cimon filius. redemptus Cimon redemptoris
|
|
felicitas est. reddam beneficium, cum tam honestum desideraveris
|
|
quam dedisti. ego adulteros dimittam? quid aliud facerem, si ad-
|
|
huc alligatas haberem manus? quid? tu poenam putas pro Mil-
|
|
tiade alligari? magnum uterque beneficium, dum damus, recepi-
|
10
|
mus: ego quod Miltiadem redemi, tu quod Cimonem. turpissimum
|
|
duxi ab eodem dimitti et adulteros et Cimonem. ego sum, qui
|
|
referre gratiam ne mortuis quidem desino: ita mihi veros habere
|
|
liberos contingat; quod quantum sit, Miltiades expertus est. di-
|
|
gnus erat Callias talem genuisse, qualem redemit. dic nunc: 'ego
|
15
|
te carceri exemi', dum respondeam: 'ego me carceri tradidi'.
|
|
numquam fiet, ut melius actum putem, quod a Callia redemptus
|
|
sum, quam quod pro Miltiade alligatus. ego me a te redemptum
|
|
putabam; emisti me filiae tuae. Calliae filiam duxi: hanc tibi,
|
|
pater, dum ingratus esse nolo, iniuriam feci. non possum ob id
|
20
|
damnari, quod lege feci. beneficium est quod totum eius causa
|
|
praestatur, in quem confertur. ubi aliquis ex eo quid sperat aut
|
|
praeparat, non beneficium, sed consilium est. summo te dede-
|
|
core liberavi; invitus beneficium <accepisti>. redemisti me et tu
|
|
non rogantem. hic Virginios et quicumque vitiatas filias vel clau-
|
25
|
serunt vel occiderunt.
|
|
Pars altera. Duo beneficia dedi: et redemi et egenti filiam
|
|
collocavi. obicio tibi, quod uxorem passus es adulteram fieri,
|
|
quod non custodisti, quod moratus es, dum superveniret pater
|
|
spectator suae calamitatis. ego non expectaveram, dum rogarer.
|
30
|
moleste ferebas socerum tuum dici Calliam. mores puellae non
|
|
tantum passus es in vitia labi sed ipse inpulisti; nactus occa-
|
|
sionem non omisisti.
|
|
Extra. Color et Gallioni et Latroni et Montano placuit, ut
|
|
nihil in Calliam diceretur contumeliose, in redemptorem, in soce-
|
35
|
rum, <in> infelicem. multa oratores, historici, poetae Romani a
|
|
Graecis dicta non subripuerunt, sed provocaverunt. Thucydidis
|
|
sententia est: δειναὶ γὰρ αἱ εὐπραξίαι συγκρύψαι καὶ συσκιάσαι τὰ ἑκά-
|
|
στων ἁμαρτήματα. Sallusti: res secundae mire sunt vitiis obtentui.
|
|
cum sit praecipua in Thucydide virtus brevitas, hac eum Sallu-
|
40
|
stius vicit et <in> suis illum castris cecidit; nam in sententia
|
|
Graeca tam brevi <habes,> quae salvo sensu detrahas: deme vel
|
|
συγκρύψαι vel συσκιάσαι vel ἑκάστων, constabit sensus, etiamsi non
|
|
aeque comptus, aeque tamen integer. at ex Sallustii sententia
|
|
nihil demi sine detrimento sensus potest. T. autem Livius tam
|
45
|
iniquus Sallustio fuit, ut hanc ipsam sententiam et tamquam
|
|
translatam et tamquam corruptam dum transfertur obiceret Sal-
|
|
lustio. nec amore Thucydidis facit, ut illum praeferat, sed laudat
|
|
quem non timet et facilius putat posse a se Sallustium vinci, si
|
|
ante a Thucydide vincatur.
|
50
|