LIBRI NONI
Cimon Ingratus Calliae
    Adulterum cum adultera qui deprehenderit, dum 9.1.pr.1
    utrumque interficiat, sine fraude sit.
    Ingrati sit actio.
  Miltiades, peculatus damnatus, in carcere alligatus
decessit; Cimon, filius eius, ut eum sepeliret, vicarium 5
se pro patris corpore dedit. Callias dives sordide natus
redemit eum a re publica et pecuniam solvit eique filiam
conlocavit. ille deprehensam in adulterio deprecante
patre occidit uxorem. ingrati reus est.
  Adulterium mihi carcer est. ferrum mihi a lege traditum 1.1
ad vindictam pudicitiae proiciam? perdidisti pecuniam, Callia,
si solvisti tales manus. non potest generosus animus contume-
liam pati. hoc interest inter fortunam parentis et fili, quod illius
calamitatum exitus fuit carcer, mearum initium. unus Miltiadis 5
census inventus est Cimon filius. redemptus Cimon redemptoris
felicitas est. reddam beneficium, cum tam honestum desideraveris
quam dedisti. ego adulteros dimittam? quid aliud facerem, si ad-
huc alligatas haberem manus? quid? tu poenam putas pro Mil-
tiade alligari? magnum uterque beneficium, dum damus, recepi- 10
mus: ego quod Miltiadem redemi, tu quod Cimonem. turpissimum
duxi ab eodem dimitti et adulteros et Cimonem. ego sum, qui
referre gratiam ne mortuis quidem desino: ita mihi veros habere
liberos contingat; quod quantum sit, Miltiades expertus est. di-
gnus erat Callias talem genuisse, qualem redemit. dic nunc: 'ego 15
te carceri exemi', dum respondeam: 'ego me carceri tradidi'.
numquam fiet, ut melius actum putem, quod a Callia redemptus
sum, quam quod pro Miltiade alligatus. ego me a te redemptum
putabam; emisti me filiae tuae. Calliae filiam duxi: hanc tibi,
pater, dum ingratus esse nolo, iniuriam feci. non possum ob id 20
damnari, quod lege feci. beneficium est quod totum eius causa
praestatur, in quem confertur. ubi aliquis ex eo quid sperat aut
praeparat, non beneficium, sed consilium est. summo te dede-
core liberavi; invitus beneficium <accepisti>. redemisti me et tu
non rogantem. hic Virginios et quicumque vitiatas filias vel clau- 25
serunt vel occiderunt.
  Pars altera. Duo beneficia dedi: et redemi et egenti filiam
collocavi. obicio tibi, quod uxorem passus es adulteram fieri,
quod non custodisti, quod moratus es, dum superveniret pater
spectator suae calamitatis. ego non expectaveram, dum rogarer. 30
moleste ferebas socerum tuum dici Calliam. mores puellae non
tantum passus es in vitia labi sed ipse inpulisti; nactus occa-
sionem non omisisti.
  Extra. Color et Gallioni et Latroni et Montano placuit, ut
nihil in Calliam diceretur contumeliose, in redemptorem, in soce- 35
rum, <in> infelicem. multa oratores, historici, poetae Romani a
Graecis dicta non subripuerunt, sed provocaverunt. Thucydidis
sententia est: δειναὶ γὰρ αἱ εὐπραξίαι συγκρύψαι καὶ συσκιάσαι τὰ ἑκά-
στων ἁμαρτήματα. Sallusti: res secundae mire sunt vitiis obtentui.
cum sit praecipua in Thucydide virtus brevitas, hac eum Sallu- 40
stius vicit et <in> suis illum castris cecidit; nam in sententia
Graeca tam brevi <habes,> quae salvo sensu detrahas: deme vel
συγκρύψαι vel συσκιάσαι vel ἑκάστων, constabit sensus, etiamsi non
aeque comptus, aeque tamen integer. at ex Sallustii sententia
nihil demi sine detrimento sensus potest. T. autem Livius tam 45
iniquus Sallustio fuit, ut hanc ipsam sententiam et tamquam
translatam et tamquam corruptam dum transfertur obiceret Sal-
lustio. nec amore Thucydidis facit, ut illum praeferat, sed laudat
quem non timet et facilius putat posse a se Sallustium vinci, si
ante a Thucydide vincatur. 50