Ergo in uirtute posita est uera felicitas. Quid haec tibi 7.16.1.1
uirtus suadebit? ne quid aut bonum aut malum existimes
quod nec uirtute nec malitia continget; deinde ut sis in-
mobilis et contra malum <et> ex bono, ut qua fas est deum
effingas. Quid tibi pro hac expeditione promittit? ingentia 2.1
et aequa diuinis: nihil cogeris, nullo indigebis, liber eris,
tutus indemnis; nihil frustra temptabis, nihil prohibebe-
ris; omnia tibi ex sententia cedent, nihil aduersum acci-
det, nihil contra opinionem ac uoluntatem. 'Quid ergo? 3.1
uirtus ad beate uiuendum sufficit?' Perfecta illa et diuina
quidni sufficiat, immo superfluat? Quid enim deesse potest
extra desiderium omnium posito? Quid extrinsecus opus
est ei qui omnia sua in se collegit? Sed ei qui ad uirtutem 5
tendit, etiam si multum processit, opus est aliqua fortunae
indulgentia adhuc inter humana luctanti, dum nodum
illum exsoluit et omne uinculum mortale. Quid ergo in-
terest? quod arte alligati sunt alii, adstricti [alii], districti
quoque: hic qui ad superiora progressus est et se altius 10
extulit laxam catenam trahit, nondum liber, iam tamen pro
libero.
  Si quis itaque ex istis qui philosophiam conlatrant quod 17.1.1
solent dixerit: 'quare ergo tu fortius loqueris quam uiuis?
Quare et superiori uerba summittis et pecuniam neces-
sarium tibi instrumentum existimas et damno moueris et
lacrimas audita coniugis aut amici morte demittis et 5
respicis famam et malignis sermonibus tangeris? Quare 2.1
cultius rus tibi est quam naturalis usus desiderat? Cur non
ad praescriptum tuum cenas? Cur tibi nitidior supellex
est? Cur apud te uinum aetate tua uetustius bibitur?
Cur aurum disponitur? Cur arbores nihil praeter umbram 5
daturae conseruntur? Quare uxor tua locupletis domus
censum auribus gerit? Quare paedagogium pretiosa ueste
succingitur? Quare ars est apud te ministrare nec temere
et ut libet conlocatur argentum sed perite struitur et est
aliquis scindendi obsonii magister?' Adice si uis: 'cur trans 10
mare possides? Cur plura quam nosti? <Cur> turpiter aut
tam neglegens es ut non noueris pauculos seruos aut tam
luxuriosus ut plures habeas quam quorum notitiae memoria
sufficiat?' Adiuuabo postmodo conuicia et plura mihi 3.1
quam putas obiciam, nunc hoc respondeo tibi: non sum
sapiens et, ut maliuolentiam tuam pascam, nec ero.
Exige itaque a me, non ut optimis par sim, sed ut malis
melior: hoc mihi satis est, cotidie aliquid ex uitiis meis 5
demere et errores meos obiurgare. Non perueni ad sani- 4.1
tatem, ne perueniam quidem; delenimenta magis quam
remedia podagrae meae compono, contentus si rarius ac-
cedit et si minus uerminatur: uestris quidem pedibus com-
paratus, debiles, cursor sum. Haec non pro me loquor— 5
ego enim in alto uitiorum omnium sum—sed pro illo cui
aliquid acti est.