Errat si quis existimat facilem rem esse donare: plurimum 7.24.1.1
ista res habet difficultatis, si modo consilio tribuitur, non
casu et impetu spargitur. Hunc promereor, illi reddo; huic
succurro, huius misereor; illum instruo dignum quem non
deducat paupertas nec occupatum teneat; quibusdam non 5
dabo quamuis desit, quia etiam si dedero erit defuturum;
quibusdam offeram, quibusdam etiam inculcabo. Non
possum in hac re esse neglegens; numquam magis nomina
facio quam cum dono. 'Quid? tu' inquis 'recepturus donas?' 2.1
Immo non perditurus: eo loco sit donatio unde repeti
non debeat, reddi possit. Beneficium conlocetur quem-
admodum thesaurus alte obrutus, quem non eruas nisi
fuerit necesse. Quid? domus ipsa diuitis uiri quantam habet 3.1
bene faciendi materiam! Quis enim liberalitatem tantum
ad togatos uocat? hominibus prodesse natura me iubet.
Serui liberine sint hi, ingenui an libertini, iustae libertatis
an inter amicos datae, quid refert? ubicumque homo est, 5
ibi benefici locus est. Potest itaque pecunia etiam intra
limen suum diffundi et liberalitatem exercere, quae non
quia liberis debetur sed quia a libero animo proficiscitur
ita nominata est. Haec apud sapientem nec umquam in
turpes indignosque inpingitur nec umquam ita defetigata 10
errat ut non, quotiens dignum inuenerit, quasi ex pleno
fluat.
  Non est ergo quod perperam exaudiatis quae honeste 4.1
fortiter animose a studiosis sapientiae dicuntur. Et hoc
primum adtendite: aliud est studiosus sapientiae, aliud
iam adeptus sapientiam. Ille tibi dicet: 'optime loquor, sed
adhuc inter mala uolutor plurima. Non est quod me ad 5
formulam meam exigas: cum maxime facio me et formo et
ad exemplar ingens attollo; si processero quantumcumque
proposui, exige ut dictis facta respondeant.' Adsecutus
uero humani boni summam aliter tecum aget et dicet:
'primum non est quod tibi permittas de melioribus ferre 10
sententiam; mihi iam, quod argumentum est recti, contigit
malis displicere. Sed ut tibi rationem reddam qua nulli 5.1
mortalium inuideo, audi quid promittam et quanti quaeque
aestimem. Diuitias nego bonum esse; nam si essent, bonos
facerent: nunc, quoniam quod apud malos deprenditur
dici bonum non potest, hoc illis nomen nego. Ceterum et 5
habendas esse et utiles et magna commoda uitae adferentis
fateor. Quid ergo sit quare illas non in bonis numerem, et 25.1.1
quid praestem in illis aliud quam uos, quoniam inter
utrosque conuenit habendas, audite. Pone in opulentissima
me domo, pone <ubi> aurum argentumque in promiscuo
usu sit: non suspiciam me ob ista quae, etiam si apud me, 5
extra me tamen sunt. In Sublicium pontem me transfer
et inter egentes abice: non ideo tamen me despiciam
quod in illorum numero consedero qui manum ad stipem
porrigunt. Quid enim ad rem an frustum panis desit cui
non deest mori posse? Quid ergo est? domum illam splen- 10
didam malo quam pontem. Pone <in> instrumentis splen- 2.1
dentibus et delicato apparatu: nihilo me feliciorem credam
quod mihi molle erit amiculum, quod purpura conuiuis
meis substernetur. Muta stragula mea: nihilo miserius ero
si lassa ceruix mea in maniculo faeni adquiescet, si super 5
Circense tomentum per sarturas ueteris lintei effluens
incubabo. Quid ergo est? malo quid mihi animi sit ostendere
praetextatus et †causatus† quam nudis scapulis aut †sen-
tentis†. Omnes mihi ex uoto dies cedant, nouae gratula- 3.1
tiones prioribus subtexantur: non ob hoc mihi placebo.
Muta in contrarium hanc indulgentiam temporis, hinc
illinc percutiatur animus damno luctu incursionibus
uariis, nulla hora sine aliqua querella sit: non ideo me 5
dicam inter miserrima miserum, non ideo aliquem execra-
bor diem; prouisum est enim a me ne quis mihi ater dies
esset. Quid ergo est? malo gaudia temperare quam dolores
compescere.'