'Sed refert' inquis 'an ad illam uoluptatis causa accesseris, 8.6.1.1
nihil aliud ex illa petens quam adsiduam contemplationem
sine exitu; est enim dulcis et habet inlecebras suas.' Aduer-
sus hoc tibi respondeo: aeque refert quo animo ciuilem agas
uitam, an semper inquietus sis nec tibi umquam sumas ullum 5
tempus quo ab humanis ad diuina respicias. Quomodo res 2.1
adpetere sine ullo uirtutum amore et sine cultu ingeni ac
nudas edere operas minime probabile est (misceri enim ista
inter se et conseri debent), sic inperfectum ac languidum
bonum est in otium sine actu proiecta uirtus, numquam id 5
quod didicit ostendens. Quis negat illam debere profectus 3.1
suos in opere temptare, nec tantum quid faciendum sit
cogitare sed etiam aliquando manum exercere et ea quae
meditata est ad uerum perducere? Quodsi per ipsum sapi-
entem non est mora, si non actor deest sed agenda desunt, 5
ecquid illi secum esse permittes? Quo animo ad otium 4.1
sapiens secedit? ut sciat se tum quoque ea acturum per quae
posteris prosit. Nos certe sumus qui dicimus et Zenonem et
Chrysippum maiora egisse quam si duxissent exercitus,
gessissent honores, leges tulissent; quas non uni ciuitati, sed 5
toti humano generi tulerunt. Quid est ergo quare tale otium
non conueniat uiro bono, per quod futura saecula ordinet
nec apud paucos contionetur sed apud omnis omnium gen-
tium homines, quique sunt quique erunt? Ad summam, 5.1
quaero an ex praeceptis suis uixerint Cleanthes et Chrysip-
pus et Zenon. <Non> dubie respondebis sic illos uixisse quem-
admodum dixerant esse uiuendum: atqui nemo illorum
rem publicam administrauit. 'Non fuit' inquis 'illis aut ea 5
fortuna aut ea dignitas quae admitti ad publicarum rerum
tractationem solet.' Sed idem nihilominus non segnem egere
uitam: inuenerunt quemadmodum plus quies ipsorum
hominibus prodesset quam aliorum discursus et sudor. Ergo
nihilominus hi multum egisse uisi sunt, quamuis nihil 10
publice agerent.