Mihi, carissime Serene, nimis uidetur summisisse tem- 9.4.1.1
poribus se Athenodorus, nimis cito refugisse. Nec ego
negauerim aliquando cedendum, sed sensim relato gradu
et saluis signis, salua militari dignitate: sanctiores tutiores-
que sunt hostibus suis qui in fidem cum armis ueniunt. Hoc 2.1
puto uirtuti faciendum studiosoque uirtutis: si praeualebit
fortuna et praecidet agendi facultatem, non statim auersus
inermisque fugiat latebras quaerens, quasi ullus locus sit
quo non possit fortuna persequi, sed parcius se inferat 5
officiis et cum dilectu inueniat aliquid in quo utilis ciuitati
sit. Militare non licet: honores petat. Priuato uiuendum 3.1
est: sit orator. Silentium indictum est: tacita aduocatione
ciues iuuet. Periculosum etiam ingressu forum est: in
domibus, in spectaculis, in conuiuiis bonum contubernalem,
fidelem amicum, temperantem conuiuam agat. Officia 5
ciuis amisit: hominis exerceat. Ideo magno animo nos non 4.1
unius urbis moenibus clusimus sed in totius orbis com-
mercium emisimus patriamque nobis mundum professi
sumus, ut liceret latiorem uirtuti campum dare. Prae-
clusum tibi tribunal est et rostris prohiberis aut comitiis: 5
respice post te quantum latissimarum regionum pateat,
quantum populorum; numquam ita tibi magna pars
obstruetur ut non maior relinquatur. Sed uide ne totum 5.1
istud tuum uitium sit; non uis enim nisi consul aut prytanis
aut ceryx aut sufes administrare rem publicam. Quid si
militare nolis nisi imperator aut tribunus? Etiam si alii pri-
mam frontem tenebunt, te sors inter triarios posuerit, inde 5
uoce adhortatione exemplo animo milita: praecisis quoque
manibus ille in proelio inuenit quod partibus conferat qui
stat tamen et clamore iuuat. Tale quiddam facias: si a 6.1
prima te rei publicae parte fortuna summouerit, stes tamen
et clamore iuues et, si quis fauces oppresserit, stes tamen
et silentio iuues. Numquam inutilis est opera ciuis boni:
auditus uisusque, uultu nutu obstinatione tacita incessuque 5
ipso prodest. Vt salutaria quaedam citra gustum tactum- 7.1
que odore proficiunt, ita uirtus utilitatem etiam ex lon-
ginquo et latens fundit. Siue spatiatur et se utitur suo iure,
siue precarios habet excessus cogiturque uela contrahere,
siue otiosa mutaque est et <in> angusto circumsaepta, siue 5
adaperta, in quocumque habitu est, prodest. Quid tu
parum utile putas exemplum bene quiescentis? Longe ita- 8.1
que optimum est miscere otium rebus, quotiens actuosa uita
inpedimentis fortuitis aut ciuitatis condicione prohibebitur;
numquam enim usque eo interclusa sunt omnia ut nulli
actioni locus honestae sit. 5