Inspicere autem debebimus primum nosmet ipsos, 9.6.1.1
deinde ea quae adgrediemur negotia, deinde eos quorum
causa aut cum quibus.
  Ante omnia necesse est se ipsum aestimare, quia fere 2.1
plus nobis uidemur posse quam possumus: alius eloquen-
tiae fiducia prolabitur, alius patrimonio suo plus imperauit
quam ferre posset, alius infirmum corpus laborioso pressit
officio. Quorundam parum idonea est uerecundia rebus 5
ciuilibus, quae firmam frontem desiderant; quorundam
contumacia non facit ad aulam; quidam non habent iram
in potestate et illos ad temeraria uerba quaelibet indignatio
effert; quidam urbanitatem nesciunt continere nec pericu-
losis abstinent salibus: omnibus his utilior negotio quies 10
est; ferox inpatiensque natura inritamenta nociturae liber-
tatis euitet.
  Aestimanda sunt deinde ipsa quae adgredimur, et uires 3.1
nostrae cum rebus quas temptaturi sumus comparandae.
Debet enim semper plus esse uirium in actore quam in
opere: necesse est opprimant onera quae ferente maiora
sunt. Quaedam praeterea non tam magna sunt negotia 4.1
quam fecunda multumque negotiorum ferunt: et haec
refugienda sunt ex quibus noua occupatio multiplexque
nascetur, nec accedendum eo unde liber regressus non sit;
iis admouenda manus est quorum finem aut facere aut 5
certe sperare possis, relinquenda quae latius actu proce-
dunt nec ubi proposueris desinunt.
  Hominum utique dilectus habendus est, an digni sint 7.1.1
quibus partem uitae nostrae inpendamus, an ad illos tem-
poris nostri iactura perueniat; quidam enim ultro officia
nobis nostra inputant. Athenodorus ait ne ad cenam quidem 2.1
se iturum ad eum qui sibi nil pro hoc debiturus sit. Puto
intellegis multo minus ad eos iturum qui cum amicorum
officiis paria mensa faciunt, qui fericula pro congiariis
numerant, quasi in alienum honorem intemperantes sint: 5
deme illis testes spectatoresque, non delectabit popina se-
creta. * Considerandum est utrum natura tua agendis
rebus an otioso studio contemplationique aptior sit, et eo
inclinandum quo te uis ingenii feret: Isocrates Ephorum
iniecta manu a foro subduxit, utiliorem componendis 10
monumentis historiarum ratus. Male enim respondent
coacta ingenia; reluctante natura inritus labor est. *
Nihil tamen aeque oblectauerit animum quam amicitia 3.1
fidelis et dulcis. Quantum bonum est ubi praeparata sunt
pectora in quae tuto secretum omne descendat, quorum
conscientiam minus quam tuam timeas, quorum sermo
sollicitudinem leniat, sententia consilium expediat, hilaritas 5
tristitiam dissipet, conspectus ipse delectet! Quos scilicet
uacuos, quantum fieri poterit, a cupiditatibus eligemus;
serpunt enim uitia et in proximum quemque transiliunt et
contactu nocent. Itaque ut [quod] in pestilentia curandum 4.1
est ne correptis iam corporibus et morbo flagrantibus
adsideamus, quia pericula trahemus adflatuque ipso
laborabimus, ita in amicorum legendis ingeniis dabimus
operam ut quam minime inquinatos adsumamus: initium 5
morbi est aegris sana miscere. Nec hoc praeceperim tibi, ut
neminem nisi sapientem sequaris aut adtrahas. Vbi enim
istum inuenies quem tot saeculis quaerimus? Pro optimo
sit minime malus. Vix tibi esset facultas dilectus felicioris, 5.1
si inter Platonas et Xenophontas et illum Socratici fetus
prouentum bonos quaereres, aut si tibi potestas Catonia-
nae fieret aetatis, quae plerosque dignos tulit qui Catonis
saeculo nascerentur (sicut multos peiores quam umquam 5
alias maximorumque molitores scelerum; utraque enim
turba opus erat ut Cato posset intellegi: habere debuit
et bonos quibus se adprobaret et malos in quibus uim
suam experiretur): nunc uero in tanta bonorum egestate
minus fastidiosa fiat electio. Praecipue tamen uitentur 6.1
tristes et omnia deplorantes, quibus nulla non causa in
querellas placet. Constet illi licet fides et beniuolentia,
tranquillitati tamen inimicus est comes perturbatus et omnia
gemens. 5