Potentissimis et in altum sublatis hominibus excidere 10.4.1.1
uoces uidebis quibus otium optent laudent, omnibus bonis
suis praeferant. Cupiunt interim ex illo fastigio suo, si tuto
liceat, descendere; nam ut nihil extra lacessat aut quatiat,
in se ipsa fortuna ruit. 5
  Diuus Augustus, cui di plura quam ulli praestiterunt, non 2.1
desît quietem sibi precari et uacationem a re publica petere;
omnis eius sermo ad hoc semper reuolutus est, ut spera-
ret otium; hoc labores suos, etiam si falso, dulci tamen ob-
lectabat solacio, aliquando se uicturum sibi. In quadam ad 3.1
senatum missa epistula, cum requiem suam non uacuam
fore dignitatis nec a priore gloria discrepantem pollicitus
esset, haec uerba inueni: 'sed ista fieri speciosius quam
promitti possunt. Me tamen cupido temporis optatissimi 5
mihi prouexit ut, quoniam rerum laetitia moratur [ut]
adhuc, praeciperem aliquid uoluptatis ex uerborum dul-
cedine.' Tanta uisa est res otium ut illam, quia usu non 4.1
poterat, cogitatione praesumeret. Qui omnia uidebat ex se
uno pendentia, qui hominibus gentibusque fortunam dabat,
illum diem laetissimus cogitabat quo magnitudinem suam
exueret. Expertus erat quantum illa bona per omnis terras 5.1
fulgentia sudoris exprimerent, quantum occultarum sollici-
tudinum tegerent: cum ciuibus primum, deinde cum col-
legis, nouissime cum adfinibus coactus armis decernere,
mari terraque sanguinem fudit. Per Macedoniam Siciliam 5
Aegyptum Syriam Asiamque et omnis prope oras bello
circumactus Romana caede lassos exercitus ad externa bella
conuertit. Dum Alpes pacat inmixtosque mediae paci et
imperio hostes perdomat, dum ultra Rhenum et Euphra-
ten et Danuuium terminos mouet, in ipsa urbe Murenae, 10
Caepionis, Lepidi, Egnati, aliorum in eum mucrones acue-
bantur. Nondum horum effugerat insidias: filia et tot 6.1
nobiles iuuenes adulterio uelut sacramento adacti iam
infractam aetatem territabant Iullusque et iterum timenda
cum Antonio mulier. Haec ulcera cum ipsis membris
absciderat: alia subnascebantur; uelut graue multo san- 5
guine corpus parte semper aliqua rumpebatur. Itaque
otium optabat, in huius spe et cogitatione labores eius
residebant, hoc uotum erat eius qui uoti compotes facere
poterat.