Vestra mehercules uita, licet supra mille annos exeat, in 10.6.4.1
artissimum contrahetur: ista uitia nullum non saeculum
deuorabunt. Hoc uero spatium quod, quamuis natura
currit, ratio dilatat, cito uos effugiat necesse est; non enim
adprenditis nec retinetis nec uelocissimae omnium rei mo- 5
ram facitis, sed abire ut rem superuacuam ac reparabilem
sinitis.
  In primis autem et illos numero qui nulli rei nisi uino ac 7.1.1
libidini uacant; nulli enim turpius occupati sunt. Ceteri
etiam si uana gloriae imagine teneantur, speciose tamen
errant; licet auaros mihi, licet iracundos enumeres uel odia
exercentes iniusta uel bella, omnes isti uirilius peccant: in 5
uentrem ac libidinem proiectorum inhonesta labes est.
Omnia istorum tempora excute, aspice quam diu computent, 2.1
quam diu insidientur, quam diu timeant, quam diu colant,
quam diu colantur, quantum uadimonia sua atque aliena
occupent, quantum conuiuia, quae iam ipsa officia sunt:
uidebis quemadmodum illos respirare non sinant uel mala 5
sua uel bona.
  Denique inter omnes conuenit nullam rem bene exerceri 3.1
posse ab homine occupato, non eloquentiam, non liberales
disciplinas, quando districtus animus nihil altius recipit sed
omnia uelut inculcata respuit. Nihil minus est hominis
occupati quam uiuere: nullius rei difficilior scientia est. 5
Professores aliarum artium uulgo multique sunt, quasdam
uero ex his pueri admodum ita percepisse uisi sunt ut etiam
praecipere possent: uiuere tota uita discendum est et, quod
magis fortasse miraberis, tota uita discendum est mori. Tot 4.1
maximi uiri relictis omnibus inpedimentis, cum diuitiis
officiis uoluptatibus renuntiassent, hoc unum in extremam
usque aetatem egerunt, ut uiuere scirent; plures tamen ex
his nondum se scire confessi uita abierunt, nedum ut isti 5
sciant. Magni, mihi crede, et supra humanos errores 5.1
eminentis uiri est nihil ex suo tempore delibari sinere, et
ideo eius uita longissima est quia, quantumcumque patuit,
totum ipsi uacauit. Nihil inde incultum otiosumque iacuit,
nihil sub alio fuit, neque enim quicquam repperit dignum 5
quod cum tempore suo permutaret, custos eius parcissimus.
Itaque satis illi fuit: iis uero necesse est defuisse ex quorum
uita multum populus tulit. Nec est quod putes [hinc] illos 6.1
<non> aliquando intellegere damnum suum: plerosque certe
audies ex iis quos magna felicitas grauat inter clientium
greges aut causarum actiones aut ceteras honestas miserias
exclamare interdum 'uiuere mihi non licet'. Quidni non 7.1
liceat? omnes illi qui te sibi aduocant tibi abducunt. Ille
reus quot dies abstulit? quot ille candidatus? quot illa anus
efferendis heredibus lassa? quot ille ad inritandam auaritiam
captantium simulatus aeger? quot ille potentior amicus, qui 5
uos non in amicitiam sed in apparatum habet? Dispunge,
inquam, et recense uitae tuae dies: uidebis paucos admo-
dum et reiculos apud te resedisse. Adsecutus ille quos opta- 8.1
uerat fasces cupit ponere et subinde dicit 'quando hic annus
praeteribit?' Facit ille ludos, quorum sortem sibi optin-
gere magno aestimauit: 'quando' inquit 'istos effugiam?'
Diripitur ille toto foro patronus et magno concursu omnia 5
ultra quam audiri potest complet: 'quando' inquit 'res pro-
ferentur?' Praecipitat quisque uitam suam et futuri desiderio
laborat, praesentium taedio. At ille qui nullum non tempus 9.1
in usus suos confert, qui omnem diem tamquam ultimum
ordinat, nec optat crastinum nec timet. Quid enim est quod
iam ulla hora nouae uoluptatis possit adferre? omnia nota,
omnia ad satietatem percepta sunt. De cetero [foro] fortuna 5
ut uolet ordinet: uita iam in tuto est. Huic adici potest, de-
trahi nihil, et adici sic quemadmodum saturo iam ac pleno
aliquid cibi quod nec desiderat <et> capit. Non est itaque 10.1
quod quemquam propter canos aut rugas putes diu uixisse:
non ille diu uixit sed diu fuit. Quid enim si illum multum
putes nauigasse quem saeua tempestas a portu exceptum
huc et illuc tulit ac uicibus uentorum ex diuerso furentium 5
per eadem spatia in orbem egit? non ille multum nauigauit
sed multum iactatus est.