Illud quoque magno tibi erit leuamento, si saepe te sic 11.9.1.1
interrogaueris: 'utrumne meo nomine doleo an eius qui
decessit? Si meo, perit indulgentiae iactatio et incipit
dolor, hoc uno excusatus quod honestus est, cum ad utilita-
tem respicit, a pietate desciscere; nihil autem minus bono 5
uiro conuenit quam in fratris luctu calculos ponere. Si 2.1
illius nomine doleo, necesse est alterutrum ex his duobus
esse iudicem. Nam si nullus defunctis sensus superest,
euasit omnia frater meus uitae incommoda et in eum
restitutus est locum in quo fuerat antequam nasceretur 5
et expers omnis mali nihil timet, nihil cupit, nihil patitur:
quis iste furor est, pro eo me numquam dolere desinere qui
numquam doliturus est? Si est aliquis defunctis sensus, 3.1
nunc animus fratris mei uelut ex diutino carcere emissus,
tandem sui iuris et arbitrii, gestit et rerum naturae spectaculo
fruitur et humana omnia ex loco superiore despicit, diuina
uero, quorum rationem tam diu frustra quaesierat, propius 5
intuetur. Quid itaque eius desiderio maceror qui aut beatus
aut nullus est? beatum deflere inuidia est, nullum dementia.'
  An hoc te mouet, quod uidetur ingentibus et cum 4.1
maxime circumfusis bonis caruisse? Cum cogitaueris
multa esse quae perdidit, cogita plura esse quae non timet:
non ira eum torquebit, non morbus adfliget, non suspicio
lacesset, non edax et inimica semper alienis processibus 5
inuidia consectabitur, non metus sollicitabit, non leuitas
fortunae cito munera sua transferentis inquietabit. Si bene
computes, plus illi remissum quam ereptum est. Non 5.1
opibus fruetur, non tua simul ac sua gratia; non accipiet
beneficia, non dabit: miserum putas quod ista amisit, an
beatum quod non desiderat? Mihi crede, is beatior est cui
fortuna superuacua est quam is cui parata est. Omnia 5
ista bona quae nos speciosa sed fallaci uoluptate delectant,
pecunia dignitas potentia aliaque complura ad quae
generis humani caeca cupiditas obstupescit, cum labore
possidentur, cum inuidia conspiciuntur, eos denique ipsos
quos exornant et premunt; plus minantur quam prosunt; 10
lubrica et incerta sunt, numquam bene tenentur; nam ut
nihil de tempore futuro timeatur, ipsa tamen magnae feli-
citatis tutela sollicita est. Si uelis credere altius ueritatem 6.1
intuentibus, omnis uita supplicium est. In hoc profundum
inquietumque proiecti mare, alternis aestibus reciprocum
et modo adleuans nos subitis incrementis, modo maioribus
damnis deferens adsidueque iactans, numquam stabili 5
consistimus loco, pendemus et fluctuamur et alter in alte-
rum inlidimur et aliquando naufragium facimus, semper
timemus; in hoc tam procelloso et ad omnes tempestates
exposito mari nauigantibus nullus portus nisi mortis est.
Ne itaque inuideris fratri tuo: quiescit. Tandem liber, 7.1
tandem tutus, tandem aeternus est. Superstitem Caesarem
omnemque eius prolem, superstitem te cum communibus
habet fratribus. Antequam quicquam ex suo fauore fortuna
mutaret, stantem adhuc illam et munera plena manu 5
congerentem reliquit. Fruitur nunc aperto et libero caelo; 8.1
ex humili atque depresso in eum emicuit locum, quisquis
ille est qui solutas uinculis animas beato recipit sinu, et
nunc libere illic uagatur omniaque rerum naturae bona
cum summa uoluptate perspicit. Erras: non perdidit lucem 5
frater tuus sed sinceriorem sortitus est. Omnibus illo nobis 9.1
commune est iter: quid fata deflemus? non reliquit ille
nos sed antecessit. Est, mihi crede, magna felicitas in ipsa
necessitate moriendi. Nihil ne in totum quidem diem
certi est: quis in tam obscura et inuoluta ueritate diuinat 5
utrumne fratri tuo mors inuiderit an consuluerit?