'At uestem ac domum desideraturus est exsul.' Haec 12.11.1.1
quoque ad usum tantum desiderabit: neque tectum ei
deerit neque uelamentum; aeque enim exiguo tegitur
corpus quam alitur; nihil homini natura quod necessarium
faciebat fecit operosum. Sed desiderat saturatam multo 2.1
conchylio purpuram, intextam auro uariisque et coloribus
distinctam et artibus: non fortunae iste uitio sed suo pau-
per est. Etiam si illi quidquid amisit restitueris, nihil ages;
plus enim restituto deerit ex eo quod cupit quam exsuli 5
ex eo quod habuit. Sed desiderat aureis fulgentem uasis 3.1
supellectilem et antiquis nominibus artificum argentum
nobile, aes paucorum insania pretiosum et seruorum
turbam quae quamuis magnam domum angustet, iumen-
torum corpora differta et coacta pinguescere et nationum 5
omnium lapides: ista congerantur licet, numquam explebunt
inexplebilem animum, non magis quam ullus sufficiet umor
ad satiandum eum cuius desiderium non ex inopia sed ex
aestu ardentium uiscerum oritur; non enim sitis illa sed
morbus est. Nec hoc in pecunia tantum aut alimentis eue- 4.1
nit; eadem natura est in omni desiderio quod modo non
ex inopia sed ex uitio nascitur: quidquid illi congesseris,
non finis erit cupiditatis sed gradus. Qui continebit ita-
que se intra naturalem modum, paupertatem non sentiet; 5
qui naturalem modum excedet, eum in summis quoque
opibus paupertas sequetur. Necessariis rebus et exilia
sufficiunt, superuacuis nec regna. Animus est qui diuites 5.1
facit; hic in exilia sequitur, et in solitudinibus asperrimis,
cum quantum satis est sustinendo corpori inuenit, ipse
bonis suis abundat et fruitur: pecunia ad animum nihil
pertinet, non magis quam ad deos inmortalis. Omnia ista 6.1
quae imperita ingenia et nimis corporibus suis addicta suspi-
ciunt, lapides aurum argentum et magni leuatique mensa-
rum orbes, terrena sunt pondera, quae non potest amare
sincerus animus ac naturae suae memor, leuis ipse, expe- 5
ditus, et quandoque emissus fuerit ad summa emicaturus;
interim, quantum per moras membrorum et hanc circum-
fusam grauem sarcinam licet, celeri et uolucri cogitatione
diuina perlustrat. Ideoque nec exulare umquam potest, 7.1
liber et deis cognatus et omni mundo omnique aeuo par;
nam cogitatio eius circa omne caelum it, in omne prae-
teritum futurumque tempus inmittitur. Corpusculum hoc,
custodia et uinculum animi, huc atque illuc iactatur; in 5
hoc supplicia, in hoc latrocinia, in hoc morbi exercentur:
animus quidem ipse sacer et aeternus est et cui non possit
inici manus.