Ne me putes ad eleuanda incommoda paupertatis, 12.12.1.1
quam nemo grauem sentit nisi qui putat, uti tantum
praeceptis sapientium, primum aspice quanto maior pars
sit pauperum, quos nihilo notabis tristiores sollicitioresque
diuitibus: immo nescio an eo laetiores sint quo animus 5
illorum in pauciora distringitur. Transeamus [a pauperibus, 2.1
ueniamus] ad locupletes: quam multa tempora sunt quibus
pauperibus similes sint! Circumcisae sunt peregrinantium
sarcinae, et quotiens festinationem necessitas itineris ex-
egit, comitum turba dimittitur. Militantes quotam par- 5
tem rerum suarum secum habent, cum omnem apparatum
castrensis disciplina summoueat! Nec tantum condicio 3.1
illos temporum aut locorum inopia pauperibus exaequat:
sumunt quosdam dies, cum iam illos diuitiarum taedium
cepit, quibus humi cenent et remoto auro argentoque
fictilibus utantur. Dementes! hoc quod aliquando concu- 5
piscunt semper timent. O quanta illos caligo mentium,
quanta ignorantia ueritatis * * * exercet, quam uoluptatis
causa imitantur! Me quidem, quotiens ad antiqua exempla 4.1
respexi, paupertatis uti solaciis pudet, quoniam quidem eo
temporum luxuria prolapsa est ut maius uiaticum exulum
sit quam olim patrimonium principum fuit. Vnum fuisse
Homero seruum, tres Platoni, nullum Zenoni, a quo coepit 5
Stoicorum rigida ac uirilis sapientia, satis constat: num
ergo quisquam eos misere uixisse dicet ut non ipse miserri-
mus ob hoc omnibus uideatur? Menenius Agrippa, qui 5.1
inter patres ac plebem publicae gratiae sequester fuit, aere
conlato funeratus est. Atilius Regulus, cum Poenos in
Africa funderet, ad senatum scripsit mercennarium suum
discessisse et ab eo desertum esse rus, quod senatui publice 5
curari dum abesset Regulus placuit: fuitne tanti seruum
non habere ut colonus eius populus Romanus esset?
Scipionis filiae ex aerario dotem acceperunt, quia nihil 6.1
illis reliquerat pater: aequum mehercules erat populum
Romanum tributum Scipioni semel conferre, cum a Car-
thagine semper exigeret. O felices uiros puellarum quibus
populus Romanus loco soceri fuit! Beatioresne istos putas 5
quorum pantomimae deciens sestertio nubunt quam
Scipionem, cuius liberi a senatu, tutore suo, in dotem aes
graue acceperunt? Dedignatur aliquis paupertatem, cuius 7.1
tam clarae imagines sunt? Indignatur exul aliquid sibi
deesse, cum defuerit Scipioni dos, Regulo mercennarius,
Menenio funus, cum omnibus illis quod deerat ideo honestius
suppletum sit quia defuerat? His ergo aduocatis non tantum 5
tuta est sed etiam gratiosa paupertas.