'Quid ergo? non aliquando castigatio necessaria est?' 3.6.1.1
Quidni? sed haec sine ira, cum ratione; non enim nocet
sed medetur specie nocendi. Quemadmodum quaedam
hastilia detorta ut corrigamus adurimus et adactis cuneis,
non ut frangamus sed ut explicemus, elidimus, sic ingenia 5
uitio praua dolore corporis animique corrigimus. Nempe 2.1
medicus primo in leuibus uitiis temptat non multum ex
cotidiana consuetudine inflectere et cibis potionibus ex-
ercitationibus ordinem inponere ac ualetudinem tantum
mutata uitae dispositione firmare. Proximum est ut modus 5
proficiat. Si modus et ordo non proficit, subducit aliqua
et circumcidit; si ne adhoc quidem respondet, inter-
dicit cibis et abstinentia corpus exonerat; si frustra molliora
cesserunt, ferit uenam membrisque, si adhaerentia nocent
et morbum diffundunt, manus adfert; nec ulla dura uidetur 10
curatio cuius salutaris effectus est. Ita legum praesidem 3.1
ciuitatisque rectorem decet, quam diu potest, uerbis et his
mollioribus ingenia curare, ut facienda suadeat cupiditatem-
que honesti et aequi conciliet animis faciatque uitiorum
odium, pretium uirtutium; transeat deinde ad tristiorem 5
orationem, qua moneat adhuc et exprobret; nouissime ad
poenas et has adhuc leues, reuocabiles decurrat; ultima
supplicia sceleribus ultimis ponat, ut nemo pereat nisi
quem perire etiam pereuntis intersit. Hoc uno medentibus 4.1
erit dissimilis, quod illi quibus uitam non potuerunt largiri
facilem exitum praestant, hic damnatos cum dedecore et
traductione uita exigit, non quia delectetur ullius poena—
procul est enim a sapiente tam inhumana feritas—sed ut 5
documentum omnium sint, et quia uiui noluerunt prodesse,
morte certe eorum res publica utatur.