Aristoteles ait adfectus quosdam, si quis illis bene utatur, 3.17.1.1
pro armis esse. Quod uerum foret, si uelut bellica instru-
menta sumi deponique possent induentis arbitrio: haec
arma quae Aristoteles uirtuti dat ipsa per se pugnant, non
expectant manum, et habent, non habentur. Nil aliis 2.1
instrumentis opus est, satis nos instruxit ratione natura.
Hoc dedit telum, firmum perpetuum obsequens, nec
anceps nec quod in dominum remitti posset. Non ad
prouidendum tantum, sed ad res gerendas satis est per se 5
ipsa ratio; etenim quid est stultius quam hanc ab iracundia
petere praesidium, rem stabilem ab incerta, fidelem ab
infida, sanam ab aegra? Quid quod <ad> actiones quoque, 3.1
in quibus solis opera iracundiae uidetur necessaria, multo
per se ratio fortior est? Nam cum iudicauit aliquid facien-
dum, in eo perseuerat; nihil enim melius inuentura est se
ipsa quo mutetur; ideo stat semel constitutis. Iram saepe 4.1
misericordia retro egit; habet enim non solidum robur sed
uanum tumorem uiolentisque principiis utitur, non aliter
quam qui a terra uenti surgunt et fluminibus paludibusque
concepti sine pertinacia uehementes sunt: incipit magno 5.1
impetu, deinde deficit ante tempus fatigata, et, quae nihil
aliud quam crudelitatem ac noua genera poenarum
uersauerat, cum animaduertendum est, iam [ira] fracta
lenisque est. Adfectus cito cadit, aequalis est ratio. Ceterum 6.1
etiam ubi perseuerauit ira, nonnumquam, si plures sunt
qui perire meruerunt, post duorum triumue sanguinem
occidere desinit. Primi eius ictus acres sunt: sic serpentium
uenena a cubili erepentium nocent, innoxii dentes sunt 5
cum illos frequens morsus exhausit. Ergo non paria pati- 7.1
untur qui paria commiserant, et saepe qui minus commisit
plus patitur, quia recentiori obiectus est. Et in totum
inaequalis est: modo ultra quam oportet excurrit, modo
citerius debito resistit; sibi enim indulget et ex libidine 5
iudicat et audire non uult et patrocinio non relinquit locum
et ea tenet quae inuasit et eripi sibi iudicium suum, etiam
si prauum est, non sinit.