Ne illud quidem iudicandum est, aliquid iram ad
|
3.20.1.1
|
magnitudinem animi conferre. Non est enim illa magnitudo:
|
|
tumor est; nec corporibus copia uitiosi umoris intentis
|
|
morbus incrementum est sed pestilens abundantia. Omnes
|
2.1
|
quos uecors animus supra cogitationes extollit humanas
|
|
altum quiddam et sublime spirare se credunt; ceterum nil
|
|
solidi subest, sed in ruinam prona sunt quae sine funda-
|
|
mentis creuere. Non habet ira cui insistat; non ex firmo
|
5
|
mansuroque oritur, sed uentosa et inanis est, tantumque
|
|
abest a magnitudine animi quantum a fortitudine audacia,
|
|
a fiducia insolentia, ab austeritate tristitia, a seueritate
|
|
crudelitas. Multum, inquam, interest inter sublimem
|
3.1
|
animum et superbum. Iracundia nihil amplum decorumque
|
|
molitur; contra mihi uidetur ueternosi et infelicis animi,
|
|
inbecillitatis sibi conscii, saepe indolescere, ut exulcerata
|
|
et aegra corpora quae ad tactus leuissimos gemunt. Ita ira
|
5
|
muliebre maxime ac puerile uitium est. 'At incidit et in
|
|
uiros.' Nam uiris quoque puerilia ac muliebria ingenia
|
|
sunt. 'Quid ergo? non aliquae uoces ab iratis emittuntur
|
4.1
|
quae magno emissae uideantur animo?' <Immo> ueram
|
|
ignorantibus magnitudinem, qualis illa dira et abominanda
|
|
'oderint, dum metuant'. Sullano scias saeculo scriptam.
|
|
Nescio utrum sibi peius optauerit ut odio esset an ut
|
5
|
timori. 'Oderint.' Occurrit illi futurum ut execrentur in-
|
|
sidientur opprimant: quid adiecit? Di illi male faciant,
|
|
adeo repperit dignum odio remedium. 'Oderint'—quid?
|
|
'dum pareant'? Non. 'dum probent'? Non. Quid ergo?
|
|
'dum timeant'. Sic ne amari quidem uellem. Magno hoc
|
5.1
|
dictum spiritu putas? Falleris; nec enim magnitudo ista
|
|
est sed immanitas. Non est quod credas irascentium
|
|
uerbis, quorum strepitus magni, minaces sunt, intra mens
|
|
pauidissima. Nec est quod existimes uerum esse quod
|
6.1
|
apud disertissimum uirum <T.> Liuium dicitur: 'uir in-
|
|
genii magni magis quam boni.' Non potest istud separari:
|
|
aut et bonum erit aut nec magnum, quia magnitudinem
|
|
animi inconcussam intellego et introrsus solidam et ab imo
|
5
|
parem firmamque, qualis inesse malis ingeniis non potest.
|
|
Terribilia enim esse et tumultuosa et exitiosa possunt:
|
7.1
|
magnitudinem quidem, cuius firmamentum roburque
|
|
bonitas est, non habebunt. Ceterum sermone, conatu et
|
8.1
|
omni extra paratu facient magnitudinis fidem; eloquentur
|
|
aliquid quod tu magni <animi> putes, sicut C. Caesar,
|
|
qui iratus caelo quod obstreperetur pantomimis, quos
|
|
imitabatur studiosius quam spectabat, quodque comessa-
|
5
|
tio sua fulminibus terreretur (prorsus parum certis), ad
|
|
pugnam uocauit Iouem et quidem sine missione, Homeri-
|
|
cum illum exclamans uersum:
|
|
ἤ μ’ ἀνάειρ’ ἢ ἐγὼ σέ.
|
|
Quanta dementia fuit! Putauit aut sibi noceri ne ab Ioue
|
9.1
|
quidem posse aut se nocere etiam Ioui posse. Non puto
|
|
parum momenti hanc eius uocem ad incitandas coniura-
|
|
torum mentes addidisse; ultimae enim patientiae uisum
|
|
est eum ferre qui Iouem non ferret.
|
5
|