Non irascetur sapiens peccantibus. Quare? quia scit 4.10.6.1
neminem nasci sapientem sed fieri, scit paucissimos omni
aeuo sapientis euadere, quia condicionem humanae uitae
perspectam habet; nemo autem naturae sanus irascitur.
Quid enim si mirari uelit non in siluestribus dumis poma 5
pendere? Quid si miretur spineta sentesque non utili aliqua
fruge conpleri? Nemo irascitur ubi uitium natura defendit.
Placidus itaque sapiens et aequus erroribus, non hostis sed 7.1
corrector peccantium, hoc cotidie procedit animo: 'multi
mihi occurrent uino dediti, multi libidinosi, multi ingrati,
multi auari, multi furiis ambitionis agitati.' Omnia ista tam
propitius aspiciet quam aegros suos medicus. Numquid ille 8.1
cuius nauigium multam undique laxatis conpagibus aquam
trahit nautis ipsique nauigio irascitur? occurrit potius et
aliam excludit undam, aliam egerit, manifesta foramina
praecludit, latentibus et ex occulto sentinam ducentibus 5
labore continuo resistit, nec ideo intermittit quia quantum
exhaustum est subnascitur. Lento adiutorio opus est contra
mala continua et fecunda, non ut desinant, sed ne uincant.
  'Vtilis est' inquit 'ira, quia contemptum effugit, quia 11.1.1
malos terret.' Primum ira, si quantum minatur ualet, ob
hoc ipsum quod terribilis est et inuisa est; periculosius est
autem timeri quam despici. Si uero sine uiribus est, magis
exposita contemptui est et derisum non effugit; quid enim 5
est iracundia in superuacuum tumultuante frigidius?
Deinde non ideo quaedam, quia sunt terribiliora, potiora 2.1
sunt, nec hoc sapienti dici uelim: 'quod ferae, sapientis
quoque telum est, timeri.' Quid? non timetur febris,
podagra, ulcus malum? Numquid ideo quicquam in istis
boni est? At contra omnia despecta foedaque et turpia 5
†ipso quo† timentur. Sic ira per se deformis est et minime
metuenda, at timetur a pluribus sicut deformis persona ab
infantibus. Quid quod semper in auctores redundat timor 3.1
nec quisquam metuitur ipse securus? Occurrat hoc loco tibi
Laberianus ille uersus qui medio ciuili bello in theatro
dictus totum in se populum non aliter conuertit quam si
missa esset uox publici adfectus: 5
    necesse est multos timeat quem multi timent.
Ita natura constituit ut quidquid alieno metu magnum est 4.1
a suo non uacet. Leonum quam pauida sunt ad leuissimos
sonos pectora! acerrimas feras umbra et uox et odor insoli-
tus exagitat: quidquid terret et trepidat. Non est ergo quare
concupiscat quisquam sapiens timeri, nec ideo iram magnum 5
quiddam putet quia formidini est, quoniam quidem etiam
contemptissima timentur, ut uenena et ossa pestifera et
morsus. Nec mirum est, cum maximos ferarum greges linea 5.1
pinnis distincta contineat et in insidias agat, ab ipso adfectu
dicta formido; uanis enim uana terrori sunt. Curriculi motus
rotarumque uersata facies leones redegit in caueam, ele-
phantos porcina uox terret. Sic itaque ira metuitur quo- 6.1
modo umbra ab infantibus, a feris rubens pinna. Non ipsa
in se quicquam habet firmum aut forte, sed leues animos
mouet.