Quod ad Catonem pertinet, satis dictum est, summam- 1.3.14.1
que illi felicitatem contigisse consensus hominum fatebitur,
quem sibi rerum natura delegit cum quo metuenda con-
lideret. 'Inimicitiae potentium graues sunt: opponatur
simul Pompeio, Caesari, Crasso. Graue est a deterioribus 5
honore anteiri: Vatinio postferatur. Graue est ciuilibus
bellis interesse: toto terrarum orbe pro causa bona tam
infeliciter quam pertinaciter militet. Graue est manus sibi
adferre: faciat. Quid per haec consequar? ut omnes sciant
non esse haec mala quibus ego dignum Catonem putaui.' 10
  Prosperae res et in plebem ac uilia ingenia deueniunt; 4.1.1
at calamitates terroresque mortalium sub iugum mittere
proprium magni uiri est. Semper uero esse felicem et sine
morsu animi transire uitam ignorare est rerum naturae
alteram partem. Magnus uir es: sed unde scio, si tibi for- 2.1
tuna non dat facultatem exhibendae uirtutis? Descendisti
ad Olympia, sed nemo praeter te: coronam habes, uictoriam
non habes; non gratulor tamquam uiro forti, sed tamquam
consulatum praeturamue adepto: honore auctus es. Idem 3.1
dicere et bono uiro possum, si illi nullam occasionem
difficilior casus dedit in qua [una] uim animi sui ostenderet:
'miserum te iudico, quod numquam fuisti miser. Transisti
sine aduersario uitam; nemo sciet quid potueris, ne tu 5
quidem ipse.' Opus est enim ad notitiam sui experimento;
quid quisque posset nisi temptando non didicit. Itaque
quidam ipsi ultro se cessantibus malis optulerunt et uir-
tuti iturae in obscurum occasionem per quam enitesceret
quaesierunt. Gaudent, inquam, magni uiri aliquando rebus 4.1
aduersis, non aliter quam fortes milites bello; Triumphum
ego murmillonem sub Ti. Caesare de raritate munerum
audiui querentem: 'quam bella' inquit 'aetas perit!'