Quam superba fuerit crudelitas eius ad rem pertinet scire, 5.19.1.1
quamquam aberrare alicui possimus uideri et in deuium
exire; sed hoc ipsum pars erit irae super solita saeuientis.
Ceciderat flagellis senatores: ipse effecit ut dici posset 'solet
fieri'. Torserat per omnia quae in rerum natura tristissima 5
sunt, fidiculis talaribus, eculeo igne uultu suo. Et hoc loco 2.1
respondebitur: 'magnam rem! si tres senatores quasi ne-
quam mancipia inter uerbera et flammas diuisit homo qui
de toto senatu trucidando cogitabat, qui optabat ut populus
Romanus unam ceruicem haberet, ut scelera sua tot locis ac 5
temporibus diducta in unum ictum et unum diem cogeret.'
Quid tam inauditum quam nocturnum supplicium? Cum
latrocinia tenebris abscondi soleant, animaduersiones quo
notiores sunt plus in exemplum emendationemque pro-
ficiunt. Et hoc loco respondebitur mihi: 'quod tanto opere 3.1
admiraris isti beluae cotidianum est; ad hoc uiuit, ad hoc
uigilat, ad hoc lucubrat.' Nemo certe inuenietur alius qui
imperauerit omnibus iis in quos animaduerti iubebat os
inserta spongea includi, ne uocis emittendae haberent 5
facultatem. Cui umquam morituro non est relictum qua
gemeret? Timuit ne quam liberiorem uocem extremus dolor
mitteret, ne quid quod nollet audiret; sciebat autem in-
numerabilia esse quae obicere illi nemo nisi periturus
auderet. Cum spongeae non inuenirentur, scindi uestimenta 4.1
miserorum et in os farciri pannos imperauit. Quae ista
saeuitia est? Liceat ultimum spiritum trahere, da exiturae
animae locum, liceat illam non per uulnus emittere.
Adicere his longum est quod patres quoque occisorum 5.1
eadem nocte dimissis per domos centurionibus confecit, id
est, homo misericors luctu liberauit. Non enim Gai saeuitiam
sed irae propositum est describere, quae non tantum uiritim
furit sed gentes totas lancinat, sed urbes et flumina et tuta ab 5
omni sensu doloris conuerberat.