Turpe est odisse quem laudes; quanto uero turpius ob id 5.29.1.1
aliquem odisse propter quod misericordia dignus est, si
captiuus in seruitutem subito depressus reliquias libertatis
tenet nec ad sordida ac laboriosa ministeria agilis occurrit,
si ex otio piger equum uehiculumque domini cursu non 5
exaequat, si inter cotidiana peruigilia fessum somnus op-
pressit, si rusticum laborem recusat aut non fortiter obiit
a seruitute urbana et feriata translatus ad durum opus!
Distinguamus utrum aliquis non possit an nolit: multos 2.1
absoluemus, si coeperimus ante iudicare quam irasci. Nunc
autem primum impetum sequimur, deinde, quamuis uana
nos concitauerint, perseueramus, ne uideamur coepisse sine
causa, et, quod iniquissimum est, pertinaciores nos facit 5
iniquitas irae; retinemus enim illam et augemus, quasi
argumentum sit iuste irascentis grauiter irasci.
  Quanto melius est initia ipsa perspicere quam leuia sint, 30.1.1
quam innoxia! Quod accidere uides animalibus mutis, idem
in homine deprendes: friuolis turbamur et inanibus. Taurum
color rubicundus excitat, ad umbram aspis exsurgit, ursos
leonesque mappa proritat: omnia quae natura fera ac 5
rabida sunt consternantur ad uana. Idem inquietis et 2.1
stolidis ingeniis euenit: rerum suspicione feriuntur, adeo
quidem ut interdum iniurias uocent modica beneficia, in
quibus frequentissima, certe acerbissima iracundiae materia
est. Carissimis enim irascimur quod minora nobis prae- 5
stiterint quam mente concepimus quamque alii tulerunt,
cum utriusque rei paratum remedium sit. Magis alteri 3.1
indulsit: nostra nos sine comparatione delectent; numquam
erit felix quem torquebit felicior. Minus habeo quam
speraui: sed fortasse plus speraui quam debui. Haec pars
maxime metuenda est, hinc perniciosissimae irae nascuntur 5
et sanctissima quaeque inuasurae. Diuum Iulium plures 4.1
amici confecerunt quam inimici, quorum non expleuerat
spes inexplebiles. Voluit quidem ille—neque enim quisquam
liberalius uictoria usus est, ex qua nihil sibi uindicauit nisi
dispensandi potestatem—sed quemadmodum sufficere tam 5
inprobis desideriis posset, cum tantum omnes concupi-
scerent quantum unus poterat? Vidit itaque strictis circa 5.1
sellam suam gladiis commilitones suos, Cimbrum Tillium,
acerrimum paulo ante partium defensorem, aliosque post
Pompeium demum Pompeianos. Haec res sua in reges arma
conuertit fidissimosque eo conpulit ut de morte eorum cogi- 5
tarent pro quibus et ante quos mori uotum habuerant.