Beneficium aliquis nesciens accipit, nemo a ne- 6.8.1.1
sciente. Quomodo multos fortuita sanant nec ideo
remedia sunt, ut in flumen aliquoi cecidisse frigore
magno causa sanitatis fuit, quomodo quorundam fla-
gellis quartana discussa est et metus repentinus ani- 5
mum in aliam curam avertendo suspectas horas fefellit
nec ideo quidquam horum, etiam si saluti fuit, salutare
est, sic quidam nobis prosunt, dum nolunt, immo quia
nolunt; non tamen ideo illis beneficium debemus, quod
perniciosa illorum consilia fortuna deflexit in melius. 10
An existimas me debere ei quicquam, cuius manus, 2.1
cum me peteret, percussit hostem meum, qui nocuisset,
nisi errasset? Saepe testis, dum aperte peierat, etiam
veris testibus abrogavit fidem et reum velut factione
circumventum miserabilem reddidit. Quosdam ipsa, 3.1
quae premebat, potentia eripuit, et iudices, quem dam-
naturi erant causae, damnare gratiae noluerunt. Non
tamen hi beneficium reo dederunt, quamvis profuerint,
quia, quo missum sit telum, non quo pervenerit, quae- 5
ritur, et beneficium ab iniuria distinguit non eventus
sed animus. Adversarius meus, dum contraria dicit et 4.1
iudicem superbia offendit et in unum testem temere
<rem> demittit, causam meam erexit; non quaero, an
pro me erraverit: contra me voluit.
  Nempe, ut gratus sim, velle debeo idem facere, 9.1.1
quod ille, ut beneficium daret, debuit. Num quid est
iniquius homine, qui eum odit, a quo in turba calcatus
aut respersus aut, quo nollet, inpulsus est? atqui quid
est aliud, quod illum querellae eximat, cum in re sit 5
iniuria, quam nescisse, quid faceret? Eadem res efficit, 2.1
ne hic beneficium dederit, ne ille iniuriam fecerit; et
amicum et inimicum voluntas facit. Quam multos
militiae morbus eripuit! quosdam, ne ad ruinam domus
suae occurrerent, inimicus vadimonio tenuit; ne in 5
piratarum manus pervenirent, quidam naufragio con-
secuti sunt; nec his tamen beneficium debemus, quia
extra sensum officii casus est, nec inimico, cuius nos
lis servavit, dum vexat ac detinet. Non est beneficium, 3.1
nisi quod a bona voluntate proficiscitur, nisi illud
adcognoscit, qui dedit. Profuit aliquis mihi, dum
nescit: nihil illi debeo; profuit, cum vellet nocere:
imitabor ipsum. 5