"Non nocet" inquit "illi votum meum, quia 6.26.1.1
simul opto et periculum et remedium." Hoc dicis
non nihil te peccare sed minus, quam si sine remedio
periculum optares. Nequitia est ut extrahas mergere,
evertere ut suscites, ut emittas includere; non est 5
beneficium iniuriae finis, nec umquam id detraxisse
meritum est, quod ipse, qui detraxit, intulerat. Non 2.1
volneres me malo, quam sanes. Potes inire gratiam,
si, quia volneratus sum, sanas, non, si volneras, ut
sanandus sim; numquam cicatrix nisi conlata volneri
placuit, quod ita coisse gaudemus, ut non fuisse malle- 5
mus. Si hoc ei optares, cuius nullum beneficium
haberes, inhumanum erat votum; quanto inhumanius
ei optas, cui beneficium debes!
  "Simul" inquit, "ut possim ferre illi opem, precor." 27.1.1
Primum, ut te in media parte voti tui occupem, iam
ingratus es; nondum audio, quid illi velis praestare,
scio, quid illum velis pati. Sollicitudinem illi et metum
et maius aliquod inprecaris malum. Optas, ut ope 5
indigeat: hoc contra illum est; optas, ut ope tua in-
digeat: hoc pro te est. Non succurrere vis illi, sed
solvere; qui sic properat, solvi vult, non solvere. Ita, 2.1
quod unum in voto tuo honestum videri poterat, ipsum
turpe et ingratum est, nolle debere; optas enim, non
ut tu facultatem habeas referendae gratiae, sed ut ille
necessitatem inplorandae. Superiorem te facis et, quod 5
nefas est, bene meritum ad pedes tuos mittis. Quanto
satius est honesta voluntate debere, quam rationem
per malam solvere! Si infitiareris, quod acceperas, 3.1
minus peccares; nihil enim, nisi quod dederat, amitteret;
nunc vis illum subici tibi, iactura rerum suarum et
status mutatione in id devocari, ut infra beneficia sua
iaceat. Gratum te putabo? coram eo, cui prodesse vis, 5
opta. Votum tu istud vocas, quod inter gratum et
inimicum potest dividi, quod non dubites adversarium
et hostem fecisse, si extrema taceantur? Hostes quo- 4.1
que optaverunt capere quasdam urbes, ut servarent, et
vincere quosdam, ut ignoscerent, nec ideo non hostilia
vota, in quibus, quod mitissimum est, post crudelitatem
venit. Denique qualia esse iudicas vota, quae nemo 5.1
minus tibi volet, quam is, pro quo fiunt, succedere?
Pessime cum eo agis, cui vis a dis noceri, a te suc-
curri, inique cum ipsis dis; illis enim durissimas partes
inponis, tibi humanas; ut tu prosis, di nocebunt. Si 6.1
accusatorem submitteres, quem deinde removeres, si
aliqua illum lite inplicares, quam subinde discuteres,
nemo de tuo scelere dubitaret; quid interest, utrum
istuc fraude temptetur an voto, nisi quod potentiores 5
illi adversarios quaeris? Non est, quod dicas: "Quam 7.1
enim illi iniuriam facio?" votum tuum aut supervacuum
est aut iniuriosum, immo iniuriosum, etiam si inritum.
Quidquid non efficis, dei munus est, iniuria vero, quid-
quid optas. Sat est; tibi non aliter debemus irasci, 5
quam si profeceris.