Quid est ergo beneficium? Benevola actio tribuens 1.6.1.1
gaudium capiensque tribuendo in id, quod facit, prona
et sponte sua parata. Itaque non, quid fiat aut quid
detur, refert, sed qua mente, quia beneficium non in
eo, quod fit aut datur, consistit, sed in ipso dantis aut 5
facientis animo. Magnum autem esse inter ista dis- 2.1
crimen vel ex hoc intellegas licet, quod beneficium
utique bonum est, id autem, quod fit aut datur, nec
bonum nec malum est. Animus est, qui parva extollit,
sordida inlustrat, magna et in pretio habita dehonestat; 5
ipsa, quae adpetuntur, neutram naturam habent, nec
boni nec mali: refert, quo illa rector inpellat, a quo
forma rebus datur. Non est beneficium ipsum, quod 3.1
numeratur aut traditur, sicut ne in victimis quidem,
licet opimae sint auroque praefulgeant, deorum est
honor sed <in> recta ac pia voluntate venerantium. Ita-
que boni etiam farre ac fitilla religiosi sunt; mali 5
rursus non effugiunt inpietatem, quamvis aras sanguine
multo cruentaverint.
  Si beneficia in rebus, non in ipsa bene faciendi 7.1.1
voluntate consisterent, eo maiora essent, quo maiora
sunt, quae accipimus. Id autem falsum est; non num-
quam enim magis nos obligat, qui dedit parva magni-
fice, qui 'regum aequavit opes animo', qui exiguum 5
tribuit sed libenter, qui paupertatis suae oblitus est,
dum meam respicit, qui non voluntatem tantum iu-
vandi habuit sed cupiditatem, qui accipere se putavit
beneficium, cum daret, qui dedit tamquam <non> recep-
turus, recepit, tamquam non dedisset, qui occasionem, 10
qua prodesset, et occupavit et quaesiit. Contra in- 2.1
grata sunt, ut dixi, licet re ac specie magna videantur,
quae danti aut extorquentur aut excidunt, multoque
gratius venit, quod facili quam quod plena manu datur.
Exiguum est, quod in me contulit, sed amplius non 3.1
potuit; at hic quod dedit, magnum est, sed dubitavit,
sed distulit, sed, cum daret, gemuit, sed superbe dedit,
sed circumtulit et placere non ei, cui praestabat, voluit;
ambitioni dedit, non mihi. 5