'Quid ergo? inpunitus erit ingratus?' Quid ergo, 3.17.1.1
inpunitus erit inpius? quid malignus? quid avarus?
quid inpotens? quid crudelis? Inpunita tu credis esse,
quae invisa sunt, aut ullum supplicium gravius existi-
mas publico odio? Poena est, quod non audet ab ullo 2.1
beneficium accipere, quod non audet ulli dare, quod
omnium designatur oculis aut designari se iudicat, quod
intellectum rei optimae ac dulcissimae amisit. An tu
infelicem vocas, qui caruit acie, cuius aures morbus 5
obstruxit, non vocas miserum eum, qui sensum bene-
ficiorum amisit? Testes ingratorum omnium deos 3.1
metuit, urit illum et angit intercepti beneficii con-
scientia; denique satis haec ipsa poena magna est, quod
rei, ut dicebam, iocundissimae fructum non percipit.
At quem iuvat accepisse, aequali perpetuaque voluptate 5
fruitur et animum eius, a quo accepit, non rem intuens
gaudet. Gratum hominem semper beneficium delectat,
ingratum semel. Conparari autem potest utriusque 4.1
vita, cum alter tristis sit et sollicitus, qualis esse in-
fitiator ac fraudulentus solet, apud quem non paren-
tium, qui debet, honor est, non educatoris, non prae-
ceptorum, alter laetus, hilaris, occasionem referendae 5
gratiae expectans et ex hoc ipso adfectu gaudium
grande percipiens nec quaerens, quomodo decoquat, sed
quemadmodum plenius uberiusque respondeat non solum
parentibus et amicis, sed humilioribus quoque personis?
Nam etiam si a servo suo beneficium accepit, aestimat, 10
non a quo, sed quid acceperit.